ضریب توزیع عناصر نادر خاکی، ایتریم، توریم، اورانیم، نیوبیم و تانتالیم زیرکن/ سنگ در گرانیتوئیدهای سرنوسر، سرخر و برمانی: کاربرد در تعیین منشا ماگما و اکتشافات معدنی

در این پژوهش، برای کمک به درک زمین شیمی عناصر کمیاب  زیرکن محتوای عناصر خاکی کمیاب، ایتریم، توریم، اورانیم، نیوبیم و تانتالیم در بلورهای زیرکن دو توده گرانیتوئیدی سرنوسر و سرخر و برمانی در ناحیه معدنی سنگان با استفاده از فناوری طیف سنجی جرمی پلاسمای جفتیده القایی فرساب لیزری با هدف تعیین منشا و بارور بودن ماگماتیسم منطقه مورد بررسی قرار گرفته است. با استفاده از ضریب توزیع زیرکن/ سنگ کل عناصر نادر خاکی، ایتریم، توریم، اورانیم، نیوبیم و تانتالیم مشخص شد که الگوهای عناصر کمیاب در بلورهای زیرکن گرانیتوئیدهای سرنوسر وسرخر و برمانی در لحظه تبلور توسط ترکیب مذاب کنترل می شوند. ماگماتیسم سرنوسر نسبت به ماگماتیسم سرخر و برمانی دارای دمای تشکیل بالاتر (۷۳۶ تا ۹۱۵ درجه سانتی گراد)، ضریب توزیع زیرکن/ سنگ عناصر نادر خاکی، ایتریم و توریم بیشتر بوده (تا مقادیر ۲۷۷۰ برای عنصر زیرکنیم) و در شرایط اکسیدان بالاتری (△FMQ در محدوده بین ۰۶/۰- تا ۰۱/۱۷) تشکیل شده است. نتایج این بررسی نشان داد که ماگماهای اکسید شده و نوع I در محیط­های زمین ساختی مرتبط با فرورانش برای کانی سازی پورفیری و اسکارن مطلوب­ تر هستند.

کلیدواژه ها:

شیمی زیرکن ، عناصر نادر خاکی ، ضریب توزیع زیرکن/ سنگ ، ماگماتیسم سنگان ، منشا ماگما ، اکتشاف مواد معدنی