تاثیر قواره و منظر قابل رویت ساختمان های بلند از معابر شهری بر واکنش های ادراکی-روانی افراد (مورد: برج زاگرس شهر همدان)

افزایش تعداد ساختمان­های بلندی که با فرم­های گوناگون در معابر نه چندان عریض شهرها ساخته می­شوند، لزوم توجه دو­چندان به این بنا­ها را مطرح می سازد. در پژوهش حاضر با تمرکز بر احساس فشار روانی که از رویت ساختمان­های بلند مرتبه در منظر شهری ایجاد و به طور روزمره توسط افراد حس می­شود، تاثیر پارامتر­های مرتبط با قواره و منظر ساختمان­های بلند بر مولفه­های ادراکی_روانی مورد بررسی قرار گرفت. در پژوهش حاضر پس از استخراج متغیر­های روانی متاثر از قواره و منظر ساختمان­های بلند با روش تحقیق کتابخانه­ای_ اسنادی، در روش تحقیقی پیمایشی به ارزیابی تاثیر متغیر­های مرتبط با قواره و منظر قابل رویت ساختمان بلند نمونه موردی این پژوهش بر متغیر­های روانی پرداخته شد. نتایج نشان داد که با افزایش زاویه فضایی ساختمان، فشار روانی در نزد شرکت­کنندگانی که با این ساختمان­ها مواجه می­شوند، بیشتر شده و رضایت از فشار روانی کاهش می­یابد. همچنین به منظور کشف خصیصه­های زیر بنایی متغیر­های ادراکی، از تحلیل عامل اکتشافی استفاده شد و نتایج نیز نشان داد که متغیر­های ادراکی ۱۶ گانه در قالب چهار کیفیت گروه­بندی شدند: خوشایندی، افسرده­کنندگی، سرسبزی و چشمگیری. تاثیر زاویه فضایی ساختمان بر میزان افسرده­کنندگی منظره نیز گویای آن بود که با افزایش زاویه فضایی ساختمان، منظره دلگیر و افسرده­کننده می­شود اما تاثیر درختان و پوشش گیاهی بر این کیفیت محیطی، مستلزم تحقیقات بیشتری است. در ادامه پژوهش، فشار روانی برج زاگرس (نمونه موردی) بر شرکت­کنندگانی که از خیابان­های مختلف با برج مواجه می­شوند (مقایسه با استاندارد بین المللی) مورد مقایسه تطبیقی قرار گرفت که نتایج این بخش نیز نشان داد که تصاویر تهیه شده از خیابان بین­النهرین، از منظر شرکت­کنندگان با کمترین میزان فشار روانی و بالاترین میزان رضایت و برعکس تصاویر تهیه شده از موقعیت­های حد واسط عارف و طالقانی، جهان­نما و حد واسط میرزاده­عشقی و جهان­نما با بیشترین میزان فشار روانی و نارضایتی ادراک شده­اند. بنابراین این گونه به نظر می­رسد که از منظر خیابان­های نام برده تاثیر برج بر فشار روانی ادراکی شرکت­کنندگان کمتر مورد توجه بوده­است. این روش می تواند در صورت انجام مطالعات تکمیلی، به عنوان ابزاری کاربردی مورد استفاده تصمیم گیران شهری در بحث مکانیابی ساختمان های بلند قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

ساختمان های بلند ، فشار روانی ، کره دید انسان ، قواره و منظر ساختمان بلند