بررسی قلب و فواد در اشعار متنبی، رویکردی شناختی

احساسات مفاهیمی انتزاعی اند که همه انسانها آن را در وجود خود دارند. براساس دیدگاهزبان شناسان شناختی، تجربه مستقیم اشیای مادی و فیزیکی سبب می شود انسان بسیاریاز مفاهیم مجرد، انتزاعی و ناشناخته را براساس اشیای شناخته شده مفهوم سازی کند.اعضا و جوارح بدن از مفاهیم عینی ملموسی اند که در همه فرهنگ ها مبنای اصلیاستعاره های مفهومی را تشکیل می دهند و اغلب حوزه مبدایی برای مفاهیم احساس قرارمی گیرند. قلب یکی از اعضای اصلی بدن است که افزون بر مفهوم فیزیکی، مفهومی انتزاعی(احساس، جان و...) نیز دارد. در فرهن گهای لغت عربی فواد را مترادف قلب دانسته اند. دراین پژوهش برای شناخت بهتر این دو مفهوم، استعاره ها و مجازهای مفهومی قلب و فواددر ۹۰۰ بیت از اشعار متنبی بررسی شد. براساس یافته ها، قلب/ فواد به مثابه انسان(عاشق، ترسو، غمگین و...) پربسامدترین مفهومی است که در دیوان متنبی یافت شد.سازوکار شناختی این مفهوم پردازی مجاز مفهومی است که در آن قلب به عنوان مجاز جزءبه کل برای انسان درنظر گرفته شده است. و نیز در مفهوم انتزاعی ازطریق استعاره وتوسط حوزه های مبدا ظرف، حیوان و شیء ارزشمند مفهوم سازی شده اند.

کلیدواژه ها:

متنبی ، استعاره مفهومی ، مجاز مفهومی ، قلب ، فواد.