نقش سامانه های اطلاعاتی در مدیریت بحران و بلایای طبیعی (مطالعه موردی طرح ریزی بومی سامانه فرماندهی حادثه برای صنایع پتروشیمی)

بحرانها سهم عمده ای از خسارات مالی، جانی، روحی و روانی را در جهان به خود اختصاص می دهند. کشور ایران جزو ده کشور حادثه خیز جهان قرار دارد.یکی ازوظایف اصلی مدیریت بحران، اتخاذ تصمیمات موثر، براساس اطلاعات صحیح درجهت کاهش خسارات و کنترل سریع بحران است. با توجه به عدم وجود اشتراکاتکلی بین بحرانها، درک تشابهات کلیدی برای برنامه ریزی به منظور رویارویی با آنها بسیار ضرور ی است. با توجه به الزامات موجود، دولتها و شرکتها ب ه شناخت روشهای برخورد با تغییرات ناگهانی روی آورده اند و مدیریت بحران بخشی از برنام ههای استراتژیک آنها شده است. صنایع ویژهای مانند صنایع شیمیایی و پتروشیمی ظرفیت بالقوه بیشتری برای بروز بحرا ن دارند. با وجود تفاوت های بحرانها با یکدیگر، ویژگیهای مشترک زیادی در آنها به چشم می خورد و آمادگی قبلی، نقش تعیین کننده ای در کاهش ابعاد خسارات ناشی از بحران دارد. برنامه ریزی و ارتباطات ، نقش بسیار تعیی ن کننده ای در کنترل بحران دارد. ازآنجا که هر بحران دارای ویژگی های خاص خود می باشد داشتن اطلاعات و تجزیه وتحلیل تجربیات بحران های گذشته، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در بحرانهایی که همراه با آسیبهای گسترده جانی و مالی می باشد، انجام اقدامات اضطراری اولویت مییابد. این اقدامات غالبا خارج از توان سازمانهای مسئول برای مقابله با بحران است و نیازمند مشارکت برون سازمانی و فرامنطقه ای می باشد. در چنین شرایطی فرماندهی مشترک و هماهنگی این سازمانها در حداقل زمان با دقت بالا و حداکثر سرعت از اهمیت قابل توجهی برخوردار است.گستردگی حادثه، کمبود امکانات و احتمال بالای بروز بحران در سطح منطقه، ما را نیازمند ساختاری مناسب جهت فرماندهی حادثه م یگرداند. ارتباطات یکپارچه، انعطاف پذیری بالا، فرماندهی واحد، زبان مشترک، مدیریت منابع، تقسیم مسئولیتها و سادگی از ویژگیهای این ساختار محسوب می شود. در این مقاله با بررسی کارکرد سامانه های برنامه ریزی و اطلاع رسانی در مدیریت موثر بحران، الگوی پیشنهادی جدیدی بر اساس نیازمندیها و امکانات موجود در حوزه مورد مطالعه ( صنایع شیمیایی و پتروشیمی ) ارایه می گردد.

کلیدواژه ها:

مدیریت بحران ، برنامه ریزی ، اطلاع رسانی ، سیستم های ارتباطی ، صنایع پتروشیمی ، مدیریت راهبردی