ظرفیت کتابخانه های عمومی در خدمت دهی به جامعه محلی: تحلیل علم سنجی و مرور نظام مند

هدف: هدف از اجرای این پژوهش شناسایی موضوعات پژوهشی و ظرفیت های مهم کتابخانه عمومی در خدمت دهی به جامعه محلی و توانمندسازی آن است. روش: پژوهش حاضر مطالعه ای کاربردی از نوع توصیفی است که با رویکردهای علم سنجی و مرور نظام مند اجرا شده است. در مرحله علم سنجی، از فنون تحلیل هم واژگانی و تحلیل شبکه اجتماعی و نرم افزارهای هیست سایت، اکسل و وی او اس ویوئر.در مرحله مرور نظام مند نیز از الگوی پریسما و رو، تحلیل محتوا و فنون کدگذاری استفاده شده است. جامعه آماری در بخش علم سنجی، شامل ۹۰ پژوهش و در بخش مرور نظام مند شامل ۲۳ پژوهش مرتبط در پایگاه استنادی و بدو ساینس، در بازه زمانی۱۹۹۳-۲۰۲۰ و یک مقاله فارسی است.یافته ها: تولیدات علمی و استنادات دریافتی این حوزه دارای روند صعودی بوده است.کشورهای ایالات متحده و نروه به ترتیب حائز بیشترین تولیدات و استنادات هستند موسسات مدرسه علوم کتابداری و اطلاعات رویال (دانمارک وکتابخانه عمومی سانت کروز) ایالات متحده بیشترین پژوهش ها و دانشگاه های اسلو و آکرشوس (نروژ) با دریافت ۱۱۸ استناد، بیشترین استنادات را به خود اختصاص داده اند. حوزه های پژوهشی علوم کتابداری و اطلاعات، ارتباطات و جامعه شناسی در بیش از ۸۰ درصد پژوهش ها سهم داشته اند تیتانگوس، اچ ال اچ وابسته به کتابخانه های عمومی سانتا کروز مولدترین پژوهشگر و ابو اس و آدونسون آر از دانشگاه اسلو تاثیرگذارترین پژوهشگران بوده اند. کلیدواژه های کتابخانه عمومی، کاربر کتابخانه، کتابدار، مکان و دانمارک دارای بیشترین فراوانی و ارتباطات و موضوعات اینترنت و شکاف دیجیتال دارای بیشترین استنادات هستند؛ ظرفیت کتابخانه های عمومی در خدمت دهی به جامعه محلی در قالب ۷ مضمون اصلی و ۱۷ مولفه ازطریق مرور نظام مند نتایج پژوهش های مرتبط شناسایی و استخراج شد. توانمندسازی آموزشی،اجتماعی، فرهنگی، علمی و اطلاعاتی، سلامت، اقتصادی، ایجاد تفریح و سرگرمی ازظرفیت های شناسایی شده کتابخانه های عمومی در این پژوهش بوده است.اصالت/ارزش: کتابخانه ها و کتابداران با فراهم کردن فرصت های یادگیری و استفاده ازاطلاعات در قالب طراحی و ارائه خدمت در زمینه های مختلف اجتماعی، فرهنگی،آموزشی، اقتصادی، سلامت، علمی و اطلاعاتی و تفریح و سرگرمی، در توانمندسازی جامعه محلی و بهبود کیفیت زندگی در آن جوامع نقش دارند.

کلیدواژه ها:

کتابخانه های عمومی ، جامعه محلی ، طراحی خدمت ، علم سنجی ، مرور نظام مند.