اثر آهن و نانو اکسید روی بر رشد و تولید گلیکوزیدهای استویوزید و ربادیوزید گیاه استویا

استویا با نام علمی Stevia rebaudiana Bertoni گیاهی چند ساله که استفاده های صنعتی دارد. در این تحقیق دو الیسیتور آهن و نانو اکسید ذرات روی بر رشد و میزان تولید گلیکوزیدهای استویوزید و ربادیوزید در کشت بافت گیاه استویا مورد مطالعه قرار گرفت . آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و در سه تکرار و در مجموع در ۳۶ واحد آزمایشی اجرا شد. تیمارها شامل نانو ذره اکسید روی در چهار سطح با غلظت های (۰,۱۰, ۲۰,۳۰ mg/l) و آهن در سه سطح با غلظت های ۵۵.۶ mg/l)، (۱۳.۹, ۲۷.۸ به کار رفتند. برای انجام این تحقیق از محیط کشت پایه MS استفاده گردید. نتایج نشان داد تیمار آهن با غلظت (۲۷.۸mg/l) موجب افزایش مقدار وزن تر، کلروفیل a، کلروفیل b، کاروتنوئید، فنل و با غلظت (۵۵.۶mg/l) افزایش فلاونوئید، آنتوسیانین ، PAL و MDA و با غلظت (۱۳.۹mg/l) افزایش قند محلول کل و پروتئین گردید. تیماردهی با غلظت (۰mg/l) نانو اکسید روی فقط موجب افزایش کلروفیل b و در غلظت (۱۰mg/l) موجب افزایش فنل ، پروتئین ، آنتوسیانین و MDA و در غلظت (۲۰mg/l) موجب افزایش کلروفیل a، قند محلول کل و در غلظت (۳۰mg/l) باعث افزایش کاروتنوئید، آنتی اکسیدان و PAL گردید. همچنین بیشترین محتوای استویوزید (%۴.۷) در تیمار آهن (۱۳.۹mg/l) و نانو اکسید روی (۲۰mg/l) حاصل شد. همچنین بیشترین محتوای ربادیوزید (%۴.۳) در تیمار آهن (۵۵.۶mg/l) و نانو اکسید روی (۱۰mg/l) حاصل شد. با افزایش غلظت نانو اکسید روی از محتوای آهن کم گردید که ناشی از اثر متقابل دو الیسیتور می باشد. به نظر می رسد آهن و اکسید روی با تحریک سلولها و القای پاسخ های دفاعی و متابولیسم ثانویه باعث افزایش مقدار استویوزید و ربادیوزید در سلولها گردیدند.

کلیدواژه ها:

استویا ، استویوزید ، آهن ، نانو اکسید روی ، کشت بافت