فرآیند ایجاد فرسایش و رسوب ناشی از نوع لیتولوژی سازندهای زمین شناسی در پروژه های مهندسی

عوامل هوازدگی و فرسایش سازندهای زمین شناسی و رسوب ناشی ازآن در حوزه های آبریز( (water catchment، به واقع منبع اصلی تامین و تغذیه رسوبی رودخانه ها و حوضه های رسوبی (sedimentary basins) است . بطور طبیعی ، عموما تعادلی بین تغذیه رسوبی رودخانه از طریق زیر حوضه ها و خصوصیات هندسی و ریخت شناسی رودخانه ها برقرار می باشد. چنانچه به دلایل طبیعی و یا دخالت های انسانی ، تغذیه رسوبی رودخانه و حوضه ، دستخوش تغییر شود، رودخانه و حوضه نسبت به این تغییر، واکنش نشان داده و متناسب با افزایش یا کاهش رسوب ورودی به حوزه (catchment) یا حوضه (Basin)، شکل ، ریختار و پلان و پروفیل آن دچار تغییر خواهد شد. از این رو ضروری است در مطالعات پایه خصوصا در پروژه های عمرانی ، ساماندهی رودخانه و مطالعات سدسازی ، نسبت به برآورد میزان احجام رسوبی ورودی به مخازن سدها، حوضه ها ، رودخانه ها بررسی های لازم صورت پذیرد ، تا در این ارتباط تدابیر مهندسی و راهکارهای مربوطه اتخاذ گردد. در همین راستا ، در طرح آزمایشی منطقه مورد مطالعه واقع در شمال استان خوزستان ، نسبت به شناسایی سازند های زمین شناسی منطقه بالادست و جوانب طرح اقدام و با توجه به یافته های پژوهشی حاصله خصوصا نوع لیتولوژی سازندها ، ابتدا میزان فرسایش پذیری و رسوب زایی آنها تعیین گردیده و سپس نسبت به ارئه راهکارهای مناسب جهت کاهش تاثیرات مخرب احتمالی عوامل فرسایش و رسوب زایی از جمله تراس بندی ، کاهش شیب ، سازه های تله انداز رسوب و نظایر آن پیشنهاد و ارائه طریق شده است .

کلیدواژه ها:

لیتولوژی ، سازندهای زمین شناسی ، فرسایش ، رسوب ، پروژه های مهندسی