عقلانیت کنش های اخلاقی بر اساس اندیشه های علامه طباطبای

انسانها همواره رفتار خود و دیگران را مورد ارزیابی قرار می دهند. این ارزیابی قبل از آنکه اخلاقی باشد ارزیابی عقلانی است و کنش های انسان را به درست و نادرست متصف می کند. و این نوع ارزیابی فارغ از احکام اخلاقی و پیش از آن مطرح است. و از داوریهای اخلاقی کلی تر و دارای شمول بیشتری است. به طوری که می تواند حتی افعال اخلاقی و خود احکام اخلاقی را نیز ارزیابی کند. این نوع ارزیابی نیز دارای بار ارزشگذارانه است. این عمل یکی از ویژگیهای نوع انسان و حتی می توان گفت وجه تمایز انسان از سایر موجودات است. در این پژوهش با بهره گیری از روش تحقیق تاریخی و مراجعه به منابع معتبر منجمله تفسیرالمیزان، آراء و نظرات علامه طباطبایی در باره » عقلانیت کنش های اخلاقی« مورد بررسی قرار گرفت. و طرح چند پرسش اساسی شامل: چگونه می توان میان مفهوم عقلانیت و اندیشه اهی ایشان نسبتی بر قرار کرد و اینکه کدام نوع از علانیت از تفکرات ایشان قابل برداشت است، و به طور ویژه آراء اخلاقی ایشان در چه نظام اخلاقی قابل توجیه است؟ به این منظور ابتدا مفهوم عقلانیت و معیار های عقلانیت در آثار صاحب نظران معاصر به طور اجمالی بررسی شد، سپس نظر علامه طباطبایی در باره کنش های انسانی و همچنین آراء اخلاقی ایشان با تکیه بر » نظریه ادراکات اعتباری« تحلیل، در نهایت با مقایسه میان تلقی های رایج از عقلانیت حاکم و به ویژه عقلانیت حاکم بر » کنش های اخلاقی« در اندیشه ایشان تبیین شد.

کلیدواژه ها:

عقلانیت ، عقلانیت نوعی ، عقلانیت هنجاری ، کنش های اخلاقی ، علامه طباطبایی