میزان مصرف سیگار و دخانیات در دانش آموزان دبیرستانی قبل و بعد از پاندمی کویید- ۱۹ : یک مرور سیستماتیک و متاآنالیز

زمینه و هد ف: با توجه به رشد فزاینده مصرف دخانیات در نوجوانان و همچنین تاثیرپذیری و آسیب پذیری بیشتر آنها ، مصرف سیگار و دخانیاتدر این گروه سنی مورد توجه می باشد. لذا این پژوهش، با هدف تعیین میزان مصرف و مقایسه این شاخص قبل و بعد از دوره کرونا به روشمرور سیستماتیک و متاآنالیز در بین نوجوانان انجام شد .روش کا ر : برای استخراج موارد پژوهشی (مقالات علمی پژوهشی ، پایان نامه های دانشگاهی و مقالات ارائه شده در همایش ها) بانک هایاطلاعاتی SID ,Iranmedex , Google scholar , PsycINFO , , PubMed , Web of Science ایرانداک با کلید واژه های “دانشآموزان” ، “سیگار” ، “ کویید- ۱۹ ” و “میزان شیوع دخانیات” و معادل انگلیسی آنها در بازه زمانی دی ۱۳۷۵ تا اردیبهشت ۱۴۰۱ بررسی شد.درپی سه مرحله (شناسایی ، غربالگری و انتخاب) با در نظر گرفتن معیارهای ورودی مقاله شامل مقاله توصیفی ،سال مطالعه ، متاآنالیز و باشرط انجام بر روی دانش آموزان دبیرستانی زیر ۱۸ سال ایرانی ، توسط دو ارزیاب ، در نهایت ۱۷ مقاله (۴ مقاله مربوط به بعد از پاندمی و ۱۳مقاله مربوط به قبل از پاندمی) همراه با انجام آزمون هتروژنیتی وارد روند تحلیل شدند .یافته ه ا : سنتز مقالات مرتبط با این موضوع نشان می دهد که میانگین مصرف سیگار در دانش آموزان ایرانی قبل از پاندمی ۲۱ ( % CI : ۹۵ %۱۵ / ۱ – ۲۶ / ۹) به تفکیک در پسران دبیرستانی ۳۰ / ۹ (۹۵%:Cl؛ ۲۵-۸/۳۶) و در دختران ۱۴ % (Cl:۱۴%؛ ۷-۹/۲۰) تخمینزده شده بود. بعد از پاندمی میزان مصرف سیگار به مقدار ۶ / ۱۷ % فزایش یافته است که به مقدار (Cl:۹۵%؛ ۶/۱۳-۷/۳۲) ۷/۲۴% و بهتفکیک در پسران ۳۸ / ۹ (Cl: ۹۵%؛ ۳/۲۷-۸/۴۲) و در دختران به ۱۷% (Cl:۹۵%؛ ۱۱-۴/۲۳) رسید . از مهم ترین عوامل می توانبه تاثیر پاندمی بر سلامت روان و ارتباطات نوجوانان با اعضای خانواده ، وضعیت اقتصادی جامعه ، ارتباط با دوستان و همکلاسی ها و مجازیبودن بخشی از دوران تحصیل اشاره کرد .نتیجه گیری : سن شروع مصرف سیگار در ایران در مقایسه با سایر کشورها پایین تر است و در مورد پسران در سال های اخیر ، روند کاهشییافته است. با توجه به میزان بالای مصرف سیگار و افزایش میزان مصرف بعد از ظهورکویید- ۱۹ ، اجرای برنامه هایی جهت اطلاع رسانی آسیبهای مواد مخدر و به خصوص سیگار به دانش آموزان و خانواده هایشان ضروری به نظر می رسد .

کلیدواژه ها:

استعمال سیگار ، کووید- ۱۹ ، دانش آموزان ، مرور سیستماتیک