تاثیر تغییر کاربری جنگل بر ویژگی های کیفی خاک و تصاعد دی اکسید کربن
محل انتشار: مجله تحقیقات آب و خاک ایران، دوره: 50، شماره: 5
سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 77
فایل این مقاله در 10 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_IJSWR-50-5_003
تاریخ نمایه سازی: 3 خرداد 1402
چکیده مقاله:
تغییر کاربری اراضی یکی از دخالتهای مهم بشر در اکوسیستمهای طبیعی است که بر روی فرآیندهای اکوسیستم به ویژه خاک اثرگذار است. در پژوهش حاضر، اثر کاربریهای جنگلی (جنگل طبیعی و جنگلکاری بلندمازو) و غیرجنگلی (عرصههای باغی، مرتعی و زراعی) بر تغییرپذیری شاخصهای کیفی خاک و پویایی تصاعد دی اکسید کربن مورد توجه قرار گرفته است. در هر یک از کاربریهای مورد بررسی، تعداد ۱۶ نمونه خاک (عمق ۱۰-۰ سانتیمتری) جمعآوری و به آزمایشگاه انتقال داده شد. مطابق با نتایج، بیشترین مقدار ماده آلی خاک به رویشگاههای جنگلی و بالاترین مقدار جرم مخصوص ظاهری به عرصههای مرتعی و زراعی اختصاص داشت. هرچند تغییرات جرم مخصوص حقیقی خاک در بین کاربریهای مختلف اراضی معنیدار نبود، اما خاک جنگلکاری بلندمازو دارای بالاترین مقدار تخلخل بود. جنگل طبیعی دارای پایدارترین خاکدانهها بوده و به دنبال تخریب جنگل و تغییر نوع کاربری از پایداری آنها بطور معنیداری کاسته شد. بیشترین محتوای شن به عرصه مرتعی و بالاترین مقدار رس به جنگل طبیعی اختصاص داشته، در حالی که محتوای سیلت تفاوت آماری معنیداری در بین کاربریهای مختلف اراضی نشان نداد. بالاترین مقدار زیتوده درشتریشه در جنگل طبیعی و جنگلکاری بلندمازو مشاهده شد در حالی که زیتوده ریزریشه در جنگل طبیعی بالاترین مقدار بود. بیشترین مقادیر رطوبت خاک در رویشگاههای جنگلی (بویژه در فصول زمستان و پاییز) مشاهده شد، در حالی که بالاترین درجه حرارت خاک به عرصههای زراعی و مرتعی (بویژه در فصل تابستان) اختصاص داشت. تصاعد دی اکسید کربن از خاک در فصل تابستان تحت جنگلکاری بلندمازو بالاترین مقدار بوده است. مطابق با تحلیل مولفههای اصلی، مقدار ماده آلی، محتوای رطوبت و همچنین میزان تخلخل خاک در جنگلکاری بلندمازو نقش موثری در افزایش تصاعد دی اکسید کربن از خاک این نوع از کاربری اراضی در مقایسه با سایر رویشگاهها داشته است. نتایج این پژوهش موید حفاظت از جنگلهای طبیعی برای افزایش مشخصههای کیفی و سلامت خاک میباشد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
سمیه احسانی
دانشجوی کارشناسی ارشد جنگل شناسی و اکولوژی جنگل، گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
یحیی کوچ
استادیار گروه مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران.
مسلم اکبری نیا
دانشیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :