تاثیر قارچ های میکوریزی و باکتری حل کننده فسفات بر رشد ذرت و جذب کادمیوم در خاک های آلوده شده

به منظور بررسی تاثیرکود­های زیستی بر میزان آلودگی گیاهان به فلزات سنگین، آزمایشی در گلخانه گروه خاک­شناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در سال ۱۳۹۴ در قالب فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در ۳ تکرار به اجرا درآمد. تیمارهای مورد بررسی عبارت بودند از فاکتور اول: سطوح آلودگی خاک به کادمیوم (۰، ۱۰، ۲۵، ۵۰، ۱۰۰ میلی­گرم بر کیلوگرم خاک) و فاکتور دوم: تلقیح با قارچ­های میکوریز و باکتری حل­کننده فسفات شامل: باکتری حل­کننده­ی فسفات Pseudomonas putida، قارچ میکوریز Funneliformis mosseaeو قارچ میکوریز Rhizophagus intraradices بود. فاکتورهای مورد اندازه­گیری شامل: شاخص کلروفیل برگ، ارتفاع گیاه، وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی، فسفر و پتاسیم ریشه و اندام هوایی و غلظت کادمیوم در گیاه بود. نتایج حاکی از آن بود که کاربرد کودهای زیستی شاخص­ های کلروفیل برگ، ارتفاع گیاه، وزن تر و خشک ریشه و اندام­های هوایی، فسفر و پتاسیم ریشه و اندام هوایی ذرت را نسبت به تیمار شاهد به طور معنی­داری افزایش داد. تیمار قارچ Funneliformis mosseae  و باکتری حل­کننده فسفات (M+P) توانست میزان کلروفیل برگ و ارتفاع گیاه را به ترتیب ۹۳/۱۱ و ۸۹/۲۱ درصد نسبت به تیمار شاهد (بدون تلقیح) بهبود دهد. با افزایش سطوح آلودگی خاک به کادمیوم، شاخص کلروفیل برگ به­طور معنی­داری کاهش یافت. اعمال توام تیمار قارچ Funneliformis mosseae  و باکتری حل­کننده فسفر (M+P) و کادمیوم به گلدان­های حاوی ذرت توانست وزن خشک ریشه و بخش هوایی گیاه را به ترتیب ۶ و ۷ درصد نسبت به تیمار ۱۰۰ میلی­گرم بر کیلو­گرم خاک کادمیوم افزایش دهد. به طور کلی نتایج حاکی از آن بود که تلقیح خاک با کودهای زیستی می­تواند اثرات سوء و مضر کادمیوم بر رشد و عملکرد گیاه را کاهش دهد.

کلیدواژه ها:

قارچ های میکوریزی ، باکتری های حل کننده فسفات ، کادمیوم ، خاک های آلوده