توسعه یک مدل منطقه ای برای تخمین مرگ ومیر ناشی از سیلاب با احتساب تخلیه مناطق سیل گیر (منطقه مورد مطالعه: حوضه آبریز کن)

سیلاب یکی از مهم­ترین انواع بلایای طبیعی است که منجر به وقوع تخریب­های جدی به­ویژه در ایران می شود. علی­رغم وجود تلفات زیاد جانی ناشی از سیلاب به ویژه در سال های اخیر، روش متقن و یکپارچه­­ای برای برآورد تلفات ناشی از سیلاب تاکنون ارائه نشده است. مطالعات محدود و پراکنده­ای که تاکنون صورت گرفته نیز علی­رغم ارزش ذاتی خود برای رسیدن به این اهداف، کافی به نظر نمی­ر­سند. مدل منطقه­ای ارائه شده در این مقاله برای برآورد تعداد تلفات از مشخصات هیدرولیکی سیلاب و مشخصات هندسی رودخانه­ها استفاده نموده و اثر زمان در دسترس برای تخلیه افراد در معرض خطر را مد نظر قرار می­دهد. بر اساس الگوریتم ارائه شده، به شبیه­سازی هیدرولوژیکی و هیدرولیکی برای تخمین سیلابهای حدی و سپس تعیین دو پارامتر هیدرولیکی سرعت و عمق جریان به صورت رستری به ­ترتیب به کمک مدل های HEC-HMS و HEC-RAS اقدام شد. برای به دست آوردن رابطه­ای جهت تخمین میزان تلفات ناشی از سیلاب به بررسی رابطه میان میزان تلفات و پارامترهای هیدرولیکی سیلاب پرداخته شد. بر اساس نتایج به دست آمده، یک مدل منطقه­ای نمایی بر اساس ترکیبی از دو عامل عمق و سرعت جریان توسعه داده شد. با استفاده از دو پارامتر ژئوموفولوژیکی و مرتبط با هیدرولیک جریان حوضه یعنی طول و شیب آبراهه اصلی، امکان اعمال فرصت تخلیه و فرار از محدوده سیلاب به مدل منطقه­ای توسعه داده شده، اضافه گردید. در انتها با مقایسه نتایج مدل توسعه یافته با شواهد تاریخی و همچنین با نتایج برخی مدل های جهانی و منطقه ای، کارایی مدل در برآورد تلفات انسانی ناشی از سیل قابل قبول ارزیابی شد.

کلیدواژه های توسعه یک مدل منطقه ای برای تخمین مرگ ومیر ناشی از سیلاب با احتساب تخلیه مناطق سیل گیر (منطقه مورد مطالعه: حوضه آبریز کن):

Flood human fatalities ، risk ، Mortality ، Regional model ، Evacuation time