اثربخشی تغییر روش آبیاری و آرایش کاشت چغندرقند بر بهره وری آب، عملکرد و راندمان کاربرد آب در دشت میاندوآب

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: مجله تحقیقات آب و خاک ایران، دوره: 51، شماره: 8
  • کد COI اختصاصی: JR_IJSWR-51-8_019
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 283
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حسین دهقانی سانیج

دانشیار ،موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی ، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، البرز، ایران

میلاد ابراهیمی

گروه آب،دانشکده کشاورزی ،دانشگاه ارومیه ، ارومیه ، ایران

وحید رضاوردی نژاد

گروه مهندسی آب،دانشکده کشاورزی ،دانشگاه ارومیه ، ارومیه ، ایران

افروز تقی زاده قصاب

دانشگاه بوعلی سینا همدان

چکیده

چغندرقند از محصولات اصلی و با نیاز آبی بالا در حوضه آبریز دریاچه ارومیه می­باشد. آرایش کاشت و روش آبیاری چغندرقند تاثیر به­سزایی در افزایش راندمان کاربرد آب، عملکرد و بهره­وری فیزیکی آب این محصول دارد. برای بررسی تاثیر روش آبیاری و آرایش کاشت در این سه شاخص، یک مطالعه میدانی در سال زراعی ۹۶-۱۳۹۵ در دو مزرعه پایلوت (مزارع A و B) در شبکه آبیاری و زهکشی میاندوآب و تحت مدیریت زارعین، انجام گردید. در این مطالعه بخشی از هر مزرعه به عنوان شاهد (آرایش کاشت مرسوم و آبیاری نواری) و بخشی دیگر به­عنوان تیمار (تغییر آرایش کاشت و تغییر روش آبیاری سطحی از نواری به جویچه­ای) در نظر گرفته شد. قسمت شاهد هر مزرعه به صورت شیارهایی کم­ارتفاع در داخل نوار و با فواصل ۵۰ سانتی­متر (IA-C و IB-C) و قسمت تیمار هر مزرعه به­صورت آرایش کشت دو ردیفه (اصطلاحا آرایش ۶۰×۴۰ سانتی­متر: IIA-T و IIB-T) و روش آبیاری جویچه­ای بود. مطابق نتایج، بیش­ترین راندمان کاربرد آب در قسمت IIA-T با ۲/۷۷ درصد و کمترین راندمان کاربرد آب در IB-C با ۲/۱۰ درصد به دست آمد. متوسط راندمان کاربرد آب (طی ۱۲ آبیاری) در بخش­های IIA-T و IIB-T به­ترتیب ۵/۵۴ و ۱/۵۱ درصد و در بخش­های IA-C و IB-C به­ترتیب برابر ۷/۳۸ و ۳/۳۹ درصد به دست آمد. بر اساس نتایج به دست آمده، با تغییر الگوی کاشت از روش مرسوم منطقه به آرایش کاشت دو ردیفه ۶۰×۴۰ و تغییر روش آبیاری، مقدار آب آبیاری به­طور متوسط ۷/۲۹ درصد کاهش و متوسط عملکرد چغندرقند در دو مزرعه از ۳/۶۴ به ۷۴ تن در هکتار افزایش یافت (افزایش ۲/۱۵ درصد). بهره­وری فیزیکی آب چغندرقند نیز از مقدار متوسط ۷۵/۳ به ۴۷/۶ کیلوگرم بر مترمکعب افزایش یافت (افزایش ۷۱/۲ کیلوگرم بر مترمکعب).

کلیدواژه ها

آبیاری جویچه ای, بهره وری فیزیکی, بازده کاربرد, بهبود آبیاری

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.