تاثیر اصلاح کننده های آلی و معدنی بر حذف فلزهای سنگین در خاک آلوده به لجن فاضلاب

کاربرد لجن فاضلاب در زمین­های کشاورزی ممکن است خطر آلوده شدن خاک به فلزهای سنگین را در پی داشته باشد. استفاده از اصلاح­ کننده­ها جهت کاهش اثرات زیان­بار لجن فاضلاب اضافه شده به خاک امری ضروری است. هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر اصلاح کننده­های آلی و معدنی در خاک آلوده به لجن فاضلاب بود. ابتدا لجن فاضلاب در مقادیر ۰، ۱۰، ۲۰، ۳۰،۴۰ و ۵۰ تن بر هکتار به خاک اضافه شد. جهت بررسی تاثیر اصلاح­ کننده آلی، کرم­ خاکی گونه Eiseniafetidaبه خاک­های آلوده اضافه شد. بعد از ۴۲ روز غلظت کل و جزء­بندی فلزهای­ سنگین در خاک بررسی شد. جهت بررسی اصلاح­ کننده معدنی، نانو ذرات اکسید آلومینیوم به خاک اضافه شد. نتایج نشان داد که فعالیت کرم ­خاکی سبب کاهش مقدار کل فلزهای سنگین مس، روی، سرب، نیکل و کادمیوم شد. کرم­های خاکی سبب کاهش همه­ی فلزها به جز کادمیوم در جزء تبادلی شدند. جزء باقیمانده دو فلز روی و مس افزایش و برای سه عنصر دیگر کاهش مشاهده شد. غلظت کل فلزهای سنگین در نتیجه حضور نانو ذرات اکسید آلومینیوم کاهش یافت. نانو ذرات اکسید آلومینیوم سبب کاهش فلزهای سنگین به جز سرب و کادمیوم در جزء تبادلی شدند. به طور­ کلی، استفاده از کرم ­خاکی در مقایسه با نانو ذرات می­تواند موثر­تر باشد. از لحاظ اقتصادی استفاده از نانو ذرات به صرفه نمی­باشد و هزینه بیشتری را به دنبال دارد، در صورتی که حضور کرم ­خاکی به عنوان موجودات زنده خاک بسیار مقرون به صرفه می­باشد.

کلیدواژه ها:

اصلاح کننده ، اکسید آلومینیوم ، آلودگی ، کرم خاکی ، نانو ذرات