مقاله علمی – پژوهشی: تغییرات رشد، زنده مانی و برخی شاخص های فیزیولوژیک آرتمیای دریاچه ارومیه (Artemia urmiana) در مواجهه با سمیت مزمن حشره کش سایپرمترین

با توجه به مصرف حشره کش سایپرمترین در کشاورزی استان آذربایجان غربی و احتمال ورود آن به دریاچه ارومیه، مطالعه حاضر با هدف ارزیابی اثر سم سایپرمترین بر رشد، زنده مانی و برخی شاخص های فیزیولوژیک Artemia urmiana انجام گرفت. بدین منظور، ابتدا غلظت کشندگی متوسط (LC۵۰) سایپرمترین برای ساعت های ۲۴، ۴۸ و ۹۶ در مراحل ناپلی، متاناپلی و بالغین با استفاده از آزمون پروبیت به دست آمد. میانگین غلظت های LC۵۰ ۹۶ ساعته به منظور بررسی اثر سمیت مزمن استفاده شد. در ادامه ناپلی ها در قالب ۴ تیمار شامل گروه شاهد، ۲۵ درصد LC۵۰، ۵۰ درصد LC۵۰ و ۱۰۰ درصد LC۵۰ به مدت ۱۵ روز پرورش داده شدند. در پایان آزمایش شاخص های رشد، زنده مانی، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی و گوارشی کل بدن سنجیده شدند. نتایج نشان داد غلظت های مختلف سایپرمترین باعث کاهش رشد و زنده مانی در آرتمیای دریاچه ارومیه شد (۰۵/۰>p) و میزان این کاهش به سن آرتمیا و مدت زمان مواجهه بستگی داشت. بیشترین کاهش رشد و زنده مانی مراحل مختلف زندگی A. urmiana در گروه ۱۰۰ درصد LC۵۰ مشاهده شد (۰۵/۰>p). نتایج فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی نشان داد که سایپرمترین منجر به کاهش سطوح سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز و مالون دی آلدئید شد (۰۵/۰>p) اما تغییری در فعالیت گلوتاتیون پراکسیداز مشاهده نشد (۰۵/۰آنزیم های گوارشی لیپاز و آلفا-آمیلاز تحت تاثیر سایپرمترین کاهش یافتند (۰۵/۰>p) اما در فعالیت آلکالین پروتئاز اختلاف معنی داری مشاهده نشد (۰۵/۰حشره کش سایپرمترین منجر به کاهش رشد، زنده مانی و کاهش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی و گوارشی در A. urmiana شد.

کلیدواژه ها:

Cypermetherin insecticide ، Growth ، Antioxidant enzymes ، Digestive enzymes ، Artemia urmiana ، حشره کش سایپرمترین ، رشد ، آنزیم های آنتی اکسیدانی ، آنزیم های گوارشی ، Artemia urmiana