معرفی و بررسی ویژگی های سبکی سه رساله از سید محمد نوربخش خراسانی

نسخه­ های خطی معراجیه، تلویحات و فواید سه رساله از آثار منثور عرفانی تعلیمی دوره تیموری است که در قرن هشتم و نهم توسط سید محمد نوربخش خراسانی از صوفیان و عارفان این دوره به نگارش در آمده است. سبک نثر رساله­ های  مذکور بیشتر نثر فنی است،  چرا که نویسنده از تعداد بیشتر کلمات و ترکیبات عربی، آیات و احادیث، اطناب، آرایه­ های ادبی مثل سجع، موازنه، مراعات ­النظیر، اشتقاق، ترادف، واج­ آرایی، تضاد، تلمیح و تشبیه در این رسالات استفاده کرده ­است. وی در رساله معراجیه، معراج پیامبر اکرم (ص) را به روش عرفانی تشریح کرده و معتقد است که پیامبر اکرم (ص) با جسد مثالی، در حالت غیبت به این سفر روحانی رفته و هر آنچه مشاهده کرده، همه صورت­ های مثالی بوده است. از این رساله ۱۱ نسخه در کتابخانه­ های ایران موجود است. رساله تلویحات و فواید تک نسخه­ ای هستند. موضوع رساله تلویحات مقام انبیاء و اولیاء، تفاوت­ ها و شباهت­ های نبی و ولی، اعتقادات غلط علمای ظاهر و عوام­ا لناس درباره انبیاء و اولیا، اثبات اوصاف بشری برای اولیای الله، خوارق عادت، ریاضت­ های جوکیان هندی، اهمیت مقام صحو و محبت در حق اولیای الله، رساله فواید درباره آثار گناه و ظلم، تهذیب نفس، توسل به اولیای الله، نقد عقاید افراطی اهل ظاهر درباره تصرفات اولیای الله، صحت علم نجوم و تنزلات عالم غیب است. نویسنده در این پژوهش، به روش کتابخانه­ ای و تحلیلی توصیفی ضمن اشاره مختصر به زندگی سید محمد نوربخش خراسانی، نسخه­ های معراجیه، تلویحات و فواید را معرفی و ویژگی­ های رسم­ الخطی و سبکی این آثار را از لحاظ زبانی، بیانی و فکری بررسی کرده است.

کلیدواژه ها:

سید محمد نوربخش ، نسخه های خطی ، معراجیه ، تلویحات ، فواید ، ویژگی های سبکی