بررسی رابطه بین آبگریزی طبیعی و ویژگی های فیزیکو شیمیایی خاک در کاربری های مختلف در مناطق ساحلی غرب گیلان

آبگریزی خاک یک خصوصیت دینامیک است که نفوذ آب به خاک را به تاخیر انداخته و پتانسیل ایجاد رواناب و فرسایش را افزایش می دهد. دانش دقیق در مورد وجود و شدت آبگریزی مناطق ساحلی گیلان، که تحت کاربری های مختلف اراضی هستند، از اهمیت خاصی برخوردار است. مطالعه حاضر اثر کاربری اراضی را بر آبگریزی خاک در سه منطقه ۱) منطقه جنگلکاری شده با پوشش کاج تدا ۲) منطقه ی جنگلکاری شده با کاج تدا و در برخی قسمت ها تحت پوشش طبیعی انار وحشی ۳) زمین کشاورزی تحت پوشش خرمالو ارزیابی می کند. آبگریزی خاک با سه آزمون زمان نفوذ قطره آب، مولاریته قطره اتانول و منطقه خیس شده خاک اندازه گیری شد. همچنین رابطه بین آبگریزی و برخی از خصوصیات (ماده آلی خاک، اسیدیته، نیتروژن کل، فسفر قابل استفاده، ظرفیت تبادل کاتیونی، قابلیت هدایت الکتریکی، سدیم، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، بافت خاک، جرم مخصوص ظاهری و حقیقی) در ۲۰۰ نمونه بررسی شد. شدت آبگریزی در ۶ سایز اندازه ذرات (۲-۱، ۵/۰-۱، ۲۵/۰-۵/۰، ۱۲۵/۰-۲۵/۰، ۱۲۵/۰-۰۵/۰ و ۰۵/۰> میلی متر) ارزیابی شد. بر اساس نتایج، خاک های تحت پوشش کاج تدا بیشترین آبگریزی و خاک های تحت پوشش انار وحشی و کشت شده با خرمالو کمترین آبگریزی را نشان دادند. همچنین ماده آلی و نیتروژن کل با اثر مثبت و اسیدیته خاک با اثر منفی مهم ترین پارامترهای کنترل کننده آبگریزی در این خاک ها بودند. نتایج نشان دادند اگرچه خاک های درشت بافت برای ایجاد آبگریزی مستعدتر هستند اما کوچک ترین اندازه ذرات در این خاک­ها نقش بسیار مهمی در شدت آبگریزی خاک دارد.

کلیدواژه ها:

آبگریزی خاک ، زمان نفوذ قطره آب ، مولاریته قطره اتانول ، منطقه خیس شده خاک