بررسی آب شویی باکتری ایشریشیا کولای در دو خاک اسیدی

برای اصلاح اسیدیته و افزایش حاصل­خیزی خاک­های اسیدی کشاورزی در گیلان از کودهای دامی استفاده می­شود که اگرچه مفیدند اما دارای باکتری­های کلی­فرم هستند که می­توانند به آب­های زیرزمینی راه یافته و این منابع را آلوده کنند. هدف این پژوهش بررسی انتقال باکتری شاخص  ایشریشیا کولای در خاک اسیدی بود. دو خاک با pH ۸۸/۵ و ۹۳/۳ از منطقه املش و لاهیجان نمونه­برداری شد. برای آزمایش آب­شویی، خاک­ها پس از هواخشک شدن و الک شدن بدون تراکم در سیلندرهای پلی­وینیل کلراید (قطر ۸/۴ و ارتفاع ۹۲/۱۴ سانتی­متر) ریخته شد. پس از برقراری جریان اشباع ماندگار، ۱/۰ حجم منفذی (PV) پالس آلودگی شامل باکتری ایشریشیا کولای (CFU mL-۱ ۱۰۸) و برمید (M ۰۰۸/۰) به سر ستون افزوده شد و آب­شویی با آب مقطر انجام شد. نمونه­برداری از زه­آب خروجی در فواصل زمانی مشخص تا PV ۵/۴ انجام شد. در زه­آب شمار باکتری ایشریشیا کولای و غلظت برمید اندازه­گیری شد. پس از پایان آب­شویی، ستون خاک به ۵ لایه ۳ سانتی­متری بریده شد و تعداد باکتری مانده در هر لایه شمارش شد. در زه­آب ستون خاک املش و لاهیجان پیک غلظت نسبی باکتری (C/C۰) در ۷/۰ و PV ۹/۰ رخ داد در حالی­که پیک C/C۰ برمید به ترتیب در ۸/۰ و PV ۸/۱ دیده شد. بیرون آمدن زودهنگام باکتری از ستون خاک نسبت به برمید به مسیرهای جریان ترجیحی نسبت داده می­شود که در ستون خاک لاهیجان به دلیل داشتن رس و ماده آلی بالاتر، بیشتر بود. بیشترین شمار باکتری مانده در هر دو خاک در لایه ۳-۰ سانتی­متری به دست آمد که در خاک املش بیشتر بود و با افزایش عمق خاک به ترتیب ۹/۰ و ۴۴/۱ واحد لگاریتمی در خاک املش و لاهیجان کاهش یافت. در کل، نه تنها غلظت تجمعی باکتری در زه­آب ستون خاک املش بیشتر بود، بلکه تعداد باکتری­های مانده در این خاک نیز به دلیل pH بالاتر بیشتر از خاک لاهیجان بود.

کلیدواژه ها:

برمید ، جریان ترجیحی ، ضریب پالایش ، شاخص نسبی جذب