اثر نوع، اندازه ذرات و سطوح کاربرد بیوچار بر برخی ویژگی های فیزیکی در یک خاک لوم رسی سیلتی

کاربرد بیوچار به عنوان یک روش اصلاح ویژگی های خاک در راستای کشاورزی پایدار پیشنهاد شده است. البته میزان این تاثیر به ویژگی های خاک و بیوچار کاربردی بستگی دارد. هدف از این مطالعه بررسی اثرات منفرد و متقابل منابع، مقادیر و اندازه ذرات بیوچار بر جرم ویژه ظاهری خاک، پایداری خاکدانه ها، مقاومت نفوذی و مقاومت برشی در یک خاک لوم رسی سیلتی بود. بدین منظور بیوچار تهیه شده از گرماکافت برگ نخل و تفاله لیموترش در دمای ۵۰۰ درجه سلسیوس در سه کلاس اندازه ذرات ۴-۲ ، ۲-۸/۰ و کوچک تر از ۸/۰ میلی متر با نسبت های ۰، ۵/۰، ۱، ۲ و ۴ درصد وزنی با خاک مخلوط شدند. پس از ۱۵ ماه انکوباسیون (۱۳۹۹-۱۳۹۸) در شرایط استاندارد در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز، ویژگی های مذکور با روش های استاندارد اندازه گیری شدند. به طور کلی بیوچار سبب کاهش معنی دار (۰۱/۰>P) جرم ویژه ظاهری خاک، مقاومت نفوذی و مقاومت برشی و افزایش معنی دار پایداری خاکدانه ها در مقایسه با شاهد شد. بیوچار برگ نخل در مقایسه با بیوچار تفاله لیمو از نظر بهبود ویژگی های خاک، عملکرد بهتری داشت. به طور میانگین با افزایش سطوح بیوچار به ۴ درصد، جرم ویژه ظاهری ۵/۱۴ درصد، مقاومت نفوذی ۸۵ درصد و مقاومت برشی ۸/۵۹ درصد کاهش و پایداری خاکدانه ها ۵/۵۰ درصد افزایش یافت. بیش ترین تاثیر بیوچار بر پایداری خاکدانه ها و مقاومت فروروی با ذرات بیوچار کوچک-تر از ۸/۰ میلی متر بدست آمد. با تغییر اندازه ذرات بیوچار، تغییرات قابل توجهی در جرم ویژه ظاهری و مقاومت برشی ایجاد نشد. براساس نتایج به دست آمده، می توان با انتخاب اندازه ذرات و سطوح کاربرد مناسب از هر نوع منبع بیوچار، بهترین عملکرد در بهبود ویژگی های فیزیکی خاک را بدست آورد.

کلیدواژه ها:

اصلاح کننده خاک ، پایداری خاکدانه ها ، مقاومت برشی ، مقاومت فشاری