جایگاه خدمات شهری در ساماندهی زیست محیطی حاشیه شهرها

سکونتگا ههای خودرو که با واژگانی چون اسکان غیررسمی ، حاشیه نشینی و نظایر آن تعریف شده اند درسال های اخیر در کلیه شهرهای کشور و به ویژه در منطقه کلانشهر تهران به شدت روبه گسترش بوده است . حاشیه نشینی گونه ای از شهرنشینی همراه با ترکیبی از مشکلات حاد و پیچیده است که صورت بحرانی آن می تواند موجب شکل گیری انواع آسیب های اجتماعی ، فرهنگی ، زیست محیطی و امنیتی شود. گسترش ناموزون شهرها بدون بهره گیری از توان محیط های طبیعی ، تعادل بین شهر و طبیعت را مختل نموده است . رشد سکونتگاه های غیررسمی و نامنظم ، به مثابه جزیره های فقر در حاشیه و درون شهرها مشکلی است که به دلیل حذف اقشار کم درآمد از نظام برنامه ریزی و لحاظ نکردن آن ها به صورت فعال و به عنوان گروه های هدف در سیاست گذاری ها است و از دلایل تخریب محیط زیست ، تضعیف خدمات شهری و نزول زیربناهای موجود می باشد. براساس منابع و تحلیل های صورت گرفته ، علل بروز حاشیه نشینی در ایران در چند محور شامل فقدان نگاه و برنامه ریزی آمایشی ، وجود اقتصاد غیرمولد، عدم تعادل منطقه ای ، مدیریت ناتوان برنامه ریزی فضایی ، بی عدالتی های اجتماعی و اقتصادی ، تمرکز سرمایه گذاری دولت در شهرها و بورس بازی زمین و مسکن خلاصه شده است . نتایج نشان می دهد با افزایش روز افزون شهرها و آلودگی های ناشی از این تمرکز جمعیت ، محیط شهری با مشکلات و چالش هایی رو به رو شده است که رفع آنها تنها با فرهنگ سازی ، مشارکت جمعی همه جانبه بخشی و فرابخشی امکان پذیر است . در قرن بیست و یکم در اکثریت کشورهای پیشتاز توسعه حکمروایی محیط شهری به عنوان راه چاره حفظ و کاهش تخریب آن در شهرها برگزیده شده است .

کلیدواژه ها:

فرهنگ سازی ، مشارکت جمعی