توسعه پایدار سواحل مکران (مطالعه موردی بندرچابهار) و تاثیر آن بر روابط با کشورهای آسیای مرکزی

سواحل مکران، هر چند از توسعه نیافتگی در رنج است، اما با دارا بودن موقعیت ژئوپلیتیکی از ظرفیت هایی بالقوه متنوع اقتصادی، بازرگانی، ترانزیت، صنعت، کشاورزی، گردشگری و دفاعی و مهمتر از همه دسترسی ارتباطات منطقه ای و بین المللی واجد کاردکردهای تولیدکننده قدرت در کشور است. از این منظر توسعه پایدار سواحل مکران با تاکید بر بندر چابهار قادر است با زدودن محرومیت ها و فراهم سازی شبکه ارتباطی مناسب، موجبات خلق تقاضاها و فرصت های توسعه ای فراوان، پویایی و تحرک در عرصه های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی در این منطقه شده و توسعه مناسبات منطقه ای و بین المللی بویژه با کشورهای آسیای مرکزی را به ارمغان آورد؛ زیرا واقعیت آن است که حجم بزرگی از مبادلات جهانی کالا و انرژی متوجه این منطقه است. بنابراین دسترسی به آب های آزاد و مسیرهای کوتاه ایمن و ارزان، برای کشورهای منطقه به ویژه کشورهای آسیای مرکزی که محصور در خشکی هستند مساله ای حیاتی است. از این رو توسعه سواحل مکران بالاخص ظرفیت های بندر چابهار و شبکه های ارتباطی منتهی به چابهار، پاسخگوی این نیازهای گسترده است که به پشتوانه مباحث نظری داعیه بر آن است که موقعیت این سواحل برای شکل دهی به انباشت سرمایه و توسعه بازار اقتصادی جهانی و منطقه ای، می تواند باعث توسعه مناسبات با کشورهای آسیای مرکزی شود. در این پژوهش محققین به منظور روش مند ساختن مقاله به دنبال پاسخ برای این سئوال هستند که آیا توسعه پایدار سواحل مکران با تاکید بر بندر چابهار بر روابط ج.ا.ا با کشورهای آسیای مرکزی موثر است؟ در پاسخ به این سئوال، فرض اصلی بر این مبنا استوار شده که توسعه سواحل مکران می تواند با ایجاد ظرفیت های زیرساختی و ارتباطی بندر چابهار، همکاری و همگرایی با کشورهای آسیای مرکزی را به ارمغان آورد. چرا که از حیث مولفه های بین المللی، بندر چابهار به عنوان یکی از دروازه های تجارت ایران تنها زمانی می تواند به ایفای نقش خود بپردازد که با توسعه پایدار بتواند نقش محوری خود را در خلیج فارس، دریای عمان و اقیانوس هند بازیابی کند؛ زیرا بی گمان سیاست خارجی هر کشور دستاورد تاثیر و تاثر متقابل پارامترهایی است که بخش عمده ان به زیرساخت های اساسی و بنیادین آن کشور باز می گردد. بر این اساس در بحث حاضر نخست به وضعیت منطقه مکران و سپس ظرفیت های ویژه در بندرچابهارخواهیم پرداخت. در ادامه اهمیت این بندر برای کشورهای آسیای مرکزی و توسعه راه های ارتباطاتی شامل توسعه محور ترانزینی شرق ، اتصال کریدور شمال- جنوب و توسعه محورهای منتهی به چابهار در تسهیل ارتباط با کشورهای آسیای مرکزی مورد واکاوی قرار می گیرد

کلیدواژه ها:

توسعه پایدار ، سواحل مکران ، بندر چابهار ، آسیای مرکزی ، همگرایی منطقه ای و بین المللی