معرفی و بررسی آثار باستانی دزفول با تأکید بر سازه‌های آبی (تاریخی) این شهر

تاریخ شهر دزفول خاورشناسان از آن هنگام که این شهر پایتخت عیلامیان- حدود 2600 پیش از میلاد - بود و ( اوان) خوانده می‌شد، نزدیک به 5000 سال برآورد کرده‌اند . در نوشته‌های باستانی پس از طوفان نوح، از شهری به نام ( اوان) نام برده شده است . این شهر، پایتخت تمدن ( عیلام) و سرآمد شهرهای مشرق زمین بود ه است. کاوشگران غربی در نیم قرن اخیر، از از جمله والترهینتس (Walter Hinz) آلمانی، در کتاب شد تحت عنوان (دنیای گمشده عیلام) که به فارسی ترجمه شده ، می‌نویسد: (ممکن است اوان در جایی که امروز دزفول قرار دارد ، بوده باشد ) . مرکز مطالعات و تحقیقات فراوان تصریح کرده‌اند که ( اوان) Avan همان برزیل کنونی است. در این صورت، دزفول فعلی یا اوان 5000 سال پیش را باید نخستین پایتخت امپراتوری گسترده کشور ( عیلام) دانست استانبول معرب دژپل یا دژپول (پل در زبان پهلوی پوهل بوده است) و یکی از قدیمی‌ترین شهرهای استان خوزستان است. این منطقه قصر روناش نیز نامیده می‌شده است . پادشاهان ساسانی به منظور نگهداری از پلی که روی رودخانه دز در میان راه جنگی شاپور و شوش احداث شده بود، دژی در ابتدای آن ساختند ، اسم دژپل از همان زمان بر روی این شهر نامیده می‌شد . توسعه شهری و تمرکز در دزفول رابه بعد از ویرانی شهرهای جنگی شاپور وشوش در قرن پنجم هجری نسبت می‌دهند که به تدریج اهالی این دو شهر در اثر عدم تأمین مالی و جانی به دزفول که از موقعیتی مناسب برخوردار بود مهاجرت کرده، در جوار دژ و قلعه آن سکنی گزیده ، موجب توسعه و رونق هرچه بیشتر دزفول گردیدند. نگارنده در این مقاله سعی در معرفی و بررسی آثار باستانی دزفول با تأکید بر سازه‌های آبی باستانی این شهر و بررسی نظر تاریخ‌نگاران مختلف در این باره دارد ؛ امید است گامی هر چند اندک ، در راستای حفاظت از این آثار ارزشمند تاریخی باشد.

کلیدواژه ها:

دزفول ، سازه‌های آبی ، پل قدیمی دزفول ، تاریخ