واکاوی برنامه ریزی راهبردی: ارزیابی تطبیقی رویه و محتوای طرح های توسعه شهری کانزاس و ادینبرو

برنامه های راهبردی به عنوان رویکردی نوین در برنامه ریزی شهری در چند دهه اخیر، عمدتا با توجه به شاخصه انعطاف پذیری،از الگوی ثابتی پیروی نکرده و ملزم به رعایت چارچوبی ثابت نیستند. این پویایی، در رویه و محتوای برنامه های راهبردی، نمودپیدا کرده و باعث ایجاد تمایز میان آنها میشود. در عین حال، برنامه های راهبردی نیازمند هماهنگی درونی میان رویه ومحتوای خود هستند که این مهم، سبب ایجاد یکپارچگی میان بخش های مختلف آنها می شود. به همین منظور در این پژوهش،دو طرح راهبردی از شهرهای امریکا و بریتانیا که دارای درون مایه ساختاری نیز هستند، از نظر رویه، محتوا و همچنین هماهنگیمیان این دو در مراحل برنامه ریزی، مورد ارزیابی تطبیقی قرار گرفته و وجوه مشابه و متمایز آنها تحلیل شده است. رویکردپژوهش، توصیفی- تحلیلی است و ابتدا به واسطه مطالعات اسنادی به تبیین مبانی نظری پرداخته و سپس از منظر تحلیلی، دوطرح مورد نظر را ارزیابی میکند. یافته های پژوهش گویای آن است که طرح های مذکور از نظر رویه، محتوا و نیز هماهنگیمیان آنها، متفاوت بوده و این تفاوت، متاثر از شرایط زمینه ای متمایز شهرها و نیز رویکرد غالب متفاوت دو طرح است کهمتعاقبا اتخاذ شیوه های مختلف از سوی تهیه کنندگان آنها را در پی داشته است. در ارتباط با رویه طرح راهبردی شهر کانزاس،طرح در مرحله پایانی، پروژه های سیاست گونه ای را به عنوان دستور کار طرح های آتی پیشنهاد داده و مستقیما به ارائه جزئیاتنمی پردازد. در مقابل، در طرح ادینبرو، جزئیات دقیقی از طرح های موضعی و موضوعی ارائه شده است. در خصوص محتوایطرح های راهبردی، می توان گفت ماهیت ساختاری در طرح کانزاس در تمامی مراحل برنامهریزی در محتوای طرح مشهوداست، در حالی که در طرح ادینبرو، ماهیت ساختاری، در قالب ارائه راهبردهای فضایی انعکاس پیدا کرده است. هماهنگی میانرویه و محتوا در طرحهای مذکور نیز علیرغم وجود شکاف های جزئی، مطلوب تشخیص داده می شود.

کلیدواژه ها:

ارزیابی تطبیقی ، برنامه ریزی راهبردی ، برنامه ریزی شهری ، چشم انداز ، راهبرد ، طرح توسعه شهری