شناسایی ترکیبات شیمیایی در اندامهای رویشی و زایشی Rosa persica Michx. Ex J.F. Gmel. (Rosaceae) با استفاده از کروماتوگرافی گازی-طیف سنج جرمی

گونه های سرده Rosa L. نه تنها ارزش زینتی و کاربرد تجاری بالایی دارند، بلکه به دلیل داشتن ترکیبات شیمیایی فراوان، فعالیت بیولوژیکی و ارزش تغذیه ای خوبی از خود نشان میدهند. تا به حال، ترکیبات شیمیایی اصلی جدا شده از ده ها گیاه دارویی از این سرده فلاونوئیدها، تری ترپن ها، تانن ها، اسیدهای فنولیک، پلی ساکاریدها، اسیدهای چرب، اسیدهای آلی، کاروتنوئیدها و ویتامین ها هستند. Rosa persica از گونه های رز وحشی در ایران است. پراکندگی این گونه در شمال، شمال غرب، غرب، شمال شرق، مرکز و شرق ایران است. مطالعه حاضر با هدف شناسایی ترکیبات شیمیایی موجود در اندامهای رویشی و زایشی گونه Rosa persica صورت گرفت. نمونه های مورد نیاز برای مطالعه پس از جمع آوری از طبیعت در سایه و در دمای اتاق خشک و سپس پودر شدند. استخراج عصاره هگزانی از هر چهار اندام برگ، گلبرگ، بذر و هیپانتیوم با روش دکانتور و با استفاده از دستگاه روتاری انجام شد و بهمنظور جداسازی و شناسایی ترکیبهای موجود در عصاره ها، از دستگاه GC-MS استفاده شد. به این ترتیب، در بررسی عصاره حاصل از چهار اندام متعلق به گونه R. persica، تعداد ۵۴ ترکیب برای برگ (%۹۹.۹۹)، ۵۶ ترکیب برای هیپانتیوم (%۹۲.۹۹)، ۵۲ ترکیب برای بذر (%۹۷.۶۳) و ۱۶ ترکیب برای گلبرگ (%۹۹.۹۸) گزارش شد. از این تعداد، سه ترکیب di-tert-۷,۹ butyl-۱-oxaspiro[۴.۵]deca-۶,۹-diene-۲,۸-dione، Octadecane و Eicosane به طور مشترک در همه اندام ها مشاهده شد. ترکیب اول یک آنتی اکسیدان طبیعی با فعالیت زیستی آنتی میکروبی است که به ترتیب بذر و گلبرگ بیشترین و کمترین مقدار را دارا میباشند. این ترکیب در عصاره دی کلرومتانی حاصل از گیاه Brasiliorchis schunkeana نیز گزارش شده است. یافته ها نشان داد که عصاره های مورد مطالعه دارای فعالیت آنتی باکتریایی بوده و به نظر میرسد پتانسیل بالایی برای کاربرد در نگهداری مواد غذایی و محصولات بهداشتی طبیعی دارند.

کلیدواژه ها:

Rosa persica ، عصاره هگزانی ، آنالیز GC-MS ، فعالیت آنتی باکتریایی