اثرپذیری ناصرخسرو ازابوالعلاء معری در زمینه خردگرایی

ابوالعلاء معری و ناصرخسرو از چهره های شاخص فرهنگ اسلامی در عرص خردگرایی به شمار می روند، تا آنجا که اندیشه ها و سرودههای خردآمیز آنها در میان دیگر شاعران از فراوانی و شهرت بیشتری برخوردار است . این پژوهش بر آن است تا بر اساس مبانی ادبیات تطبیقی مکتب فرانسوی به بررسی و تحلیل تطبیقی جنبه های مشترک و متفاوت این مضمونها و احیانا تاثیرپذیری ناصرخسرو از ابوالعلاء بپردازد. یافته اساسی این پژوهش در این است که تجربه های شعری ، آشنایی با افکار اندیشمندان و خرد ورزان ایرانی و اسلامی و فیلسوفان یونانی ، بهره گیری از فرهنگ و آموزههای دینی و مذهبی به ویژه اسماعیلی و فاطمی از منابع خردگرایی این دو است . ناصرخسرو به عنوان شاعری فرهیخته ، نسبت به ادب عربی آگاهی داشته است . بنابراین ، ناصرخسرو در سرودن برخی مضمون های خردآمیزش به شعر ابوالعلاءمعری نظر داشته است و در قالب لفظ و معنا از مضمونهای خردآمیز ابوالعلاء تاثیر پذیرفته است . همچنین در این جستار، اعتقاد بر این است که اگر چه در برخی موارد میان شعر ابوالعلاء و ناصرخسرو تشابه مضمونی وجود دارد و این تشابهات از باب توارد خاطر بوده و ریشه برخی از این مضمونهای خردگرایی ، در فرهنگ اسلامی و ایرانی نیز وجود دارد.

کلیدواژه ها:

ادبیات تطبیقی ، شعر عربی و فارسی ، خردگرایی ، ابوالعلاءمعری ، ناصرخسرو.