همسانی نگارش با خوانش : جایگزینی حروف بجای واکه ها ۱ در خط فارسی

تغییر خط فارسی یا اصلاح آن، نزدیک به یک قرن موضوع محافل فرهنگی و علمی کشور بوده است . در این میان به نظر می رسد در دیدگاه های صاحبنظرانی که موضوع اصلاح خط فارسی را مطرح کرده اند مشکلات خوانش خط فارسی از مشکلات نگارش این خظ تفکیک نشده اند؛ همچنین زبان فارسی را منفک از سایرزبانهایی چون عربی ، فارسی ، اردو و کردی که با خطی مشترک نگاشته می شوند بررسی کرده اند. این مقاله علیرغم ناامیدی بسیاری از صاحبنظران از اصلاح خط ، یک شیوه جدید را برای برون رفت از مشکل ناخوانایی خط فارسی ارائه نموده است و در عین حال نیم نگاهی نیز به خط های مشابه در زبانهای عربی و کردی داشته است . توضیح آنکه در نگارش زبان فارسی به واسطه عدما عراب گذاری و دیگر علامتهایی که در این مقاله به آنها خواهیم پرداخت ، خواندن متون برای عموم و حتی طبقات تحصیلکرده همواره مشکل و یا همراه با اغلاط بوده است . این امر موضوع آموزش کودکان بویژه در مدارس ابتدایی ، آموزش بزرگسالان و فارسی آموزی خارجیان را با سختی و صرف وقت و هزینه های زیاد مواجه ساخته است . از سوی دیگر در راستای جهانی شدن زبان فارسی به عنوان یکی از زبان های علمی جهان و الزامات دیجیتال ( همچون لزوم سازگارکردن خط فارسی با محیط های رایانه ای و پرداختن به مترجم های توانمند کامپیوتری ) و در مواجهه با ظهور خط های رقیب لاتین در این فضا، اهمیت توجه به اصلاح خط فارسی را دوچندان نموده است . در روش پیشنهادی این مقاله ، بجای شش واکه رایج در نگارش های فارسی - عربی ، سه حرف جایگزین می شوند که به این ترتیب به هنگام قرائت ، هر آنچه نوشته شده ، خوانده می شود و در همین راستا پیشنهاداتی در مورد سایر علامت ها نیز ارائه می گردد. لازم به ذکر است در نگارش برخی شاخه های زبان کردی تا حدود صد سال است که از روش مشابهی استفاده می شود که این نشان از قابل اجرا بودن روش پیشنهادی دارددر. این مقاله همچنین صرفا در مطابقت با شیوه پیشنهادی ، یک روش نگارش لاتین مشابه فینگیلیش نیز پیشنهاد شده است که برای سهولت یادگیری زبان فارسی توسط خارجیان و نیز اعمال یک روش یکسان در اسنادی چون گذرنامه های ایرانی که نیاز به نگارش لاتین هست ، می تواند مفید باشد.

کلیدواژه ها:

اصلاح رسم الخط ، خط فارسی ، خط لاتین ، خط کردی ، رسم الخط قرآن ، خوانش فارسی