مقایسه اثربخشی آموزش سایکودرام هیجان مدار ذهن آگاهانه با سایکودرام و هیجان مدار بر مکانیزمهای دفاعی زنان مطلقه

مقدمه: مکانیسم ­های دفاعی نقش بسیار مهمی در توانایی مقابله با استرس و سازگاری زنان مطلقه دارند. بر همین اساس، این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی آموزش سایکو درام هیجان ­مدار ذهن­ آگاهانه با سایکودرام و هیجان مدار بر مکانیزم های دفاعی زنان مطلقه اجرا شد. روش کار: این پژوهش از نوع نیمه­ آزمایشی با طرح سه گروه آزمایش و یک گروه کنترل در سه مرحله پیش­آزمون،  پس­آزمون و پیگیری بود. جامعه آماری زنان مطلقه در شهر اصفهان در پائیز ۱۴۰۰ بودند، که از میان آن­ها ۶۴ نفر به صورت هدفمند انتخاب و در چهار گروه (هر گروه ۱۶ نفر) گمارده شدند. پرسشنامه مکانیسم های دفاعی اندروز و همکاران (۱۹۹۳) برای سنجش متغیر وابسته در سه مرحله استفاده شد. سه گروه آموزشی، هر یک طی ۱۲ جلسه ۹۰ دقیقه­ای تحت آموزش قرار­گرفتند و گروه کنترل هیچگونه آموزشی دریافت ننمود. داده­ها با استفاده از تحلیل واریانس اندازه های مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم افزار SPSS نسخه ۲۶ تحلیل گردید. یافته ­ها: یافته­ها نشان داد هر سه آموزش سایکو درام هیجان مدار ذهن­ آگاهانه، سایکودرام و هیجان مدار به یک اندازه در کاهش مکانیسم ­های دفاعی رشدنایافته و روان آزرده اثربخش هستند (۰۱/۰>p). در افزایش مکانیسم های دفاعی رشد یافته نیز فقط آموزش سایکودرام با بالاترین اثربخشی و پس از آن آموزش هیجان مدار دارای اثربخشی بودند (۰۱/۰>p). نتیجه­ گیری: با توجه به اثربخشی همسان آموزش سایکودرام هیجان مدار ذهن­آگاهانه، سایکودرام و هیجان مدار بر کاهش مکانیسم­های دفاعی رشد نایافته و روان آزرده و همچنین آموزش سایکودرام به عنوان اثربخش­ترین روش و سپس آموزش هیجان مدار بر ارتقاء مکانیسم­های دفاعی رشد یافته، پیشنهاد می­شود در مراکز مشاوره و روان درمانی، این آموزش­ها برای زنان مطلقه استفاده شوند.

کلیدواژه ها:

Mindful emotion focused psychodrama training ، Psychodrama ، Emotion focused ، Defense mechanism ، Divorced women ، آموزش سایکودرام هیجان مدار ذهن آگاهانه ، سایکودرام ، هیجان مدار ، مکانیسم های دفاعی ، زنان مطلقه