نگاهی معنا-کاربردشناختی به پیش انگاری در نمایشنامه ارثیه ایرانی

الگوی یول (۱۹۹۶) پیش انگاری ها را به ۶ دسته وجودی، واقعی، واژگانی، ساختاری، غیرواقعی و خلاف واقع تقسیمبندی میکند. پیش انگاری ها ساختهایی زبانی هستند که توجه خواننده/شنونده را به خود جلب نمیکنند و در جریان گفتگو بدون بحث پذیرفته میشوند، به کسب اطلاعات در زمینههای مختلف کمک میکنند و این مهم در نمایشنامه از آن جهت که به شخصیتپردازی و پیشبرد طرح نمایشنامه کمک میکند، حائز اهمیت است. در پژوهش حاضر نگارنده با بررسی پیش انگاری های موجود در نمایشنامه  ارثیه ایرانی، در پی آن است که نشان دهد فرادستی و فرودستی در استفاده از پیش انگاری ها موثر بوده و اعضای خانواده فرادست از پیش انگاری های ساختاری برای استنطاق، کسب و یا تکمیل اطلاعات خویش و اعضای خانواده فرودست بیشتر از پیش انگاری واژگانی و در راستای شخصیتپردازی خود و دیگران و پیشبرد طرح نمایشنامه استفاده میکنند. علاوه بر این، بین زنان و مردان در استفاده از پیش انگاری تفاوت وجود دارد و مردان بیشتر از زنان از انواع آن استفاده میکنند؛ این تفاوت در پیش انگاری واقعی بیشتر نمایان است و به این دلیل است که شخصیتهای مرد اطلاعات خود را مستقیم و بدون حاشیهروی ذکر میکنند. این پژوهش با بررسی معناشناختی وکاربردشناختی پیش انگاری ها در حوزه شخصیتپردازی و پیشبرد طرح داستان نمایشنامه، پژوهشی نو و بدیع به شمار میآید.

کلیدواژه ها:

نمایشنامه ارثیهایرانی ، پیش انگاری ، شخصیتپردازی ، طرح داستان ، کاربرد شناسی ، معناشناسی ، یول ، زبان شناسی اجتماعی