تعیین برنامه زراعی و قیمت سایه ایی محصولات منتخب منطقه سیستان با تاکید بر بهینه سازی مصرف آب

خشکسالی های مکرر در منطقه سیستان سبب بروز بحران شدید در بخش کشاورزی این منطقه شده است. این در حالیست که بخش کشاورزی نقش بسزائی در اقتصاد این منطقه دارد. از اینرو تعیین برنامه زراعی و الگوی کشت با در نظر گرفتن محدودیت آب ضرورت ویژه­ایی برای حداکثر کردن سود بخش کشاورزی در این منطقه دارد. برای این منظور در این پژوهش به تعیین برنامه زراعی، قیمت سایه ایی و ارزش نهایی با تاکید بر بهینه­سازی مصرف آب در ۳ بخش اصلی کشاورزی در منطقه سیستان (زابل، زهک و میانگنگی) و بر روی پنج محصول استراتژیک زراعی (گندم، جو، سیب­زمینی، پیاز و گوجه فرنگی) پرداخته شد. تجزیه و تحلیل بر اساس ۳ سناریوی: ۱) کشت فعلی موجود، ۲) حداکثر کردن سود با در نظر گرفتن محدودیت آب مورد نیاز و زمین، ۳) حدکثر سازی سود با توجه به محدودیت­ها شامل زمین و محدودیت مصرف منطقه انجام گردید. نتایج تحقیق نشان داد که با توجه به اعمال محدودیت آب و زمین (سناریو ۲) در مناطق مذکور، محصول گندم و جو از الگوی کشت حذف می­شوند، ولی سایر محصولات سطح زیر کشت آنها افزایش یافته و با اعمال تمام محدودیت­ها (سناریو ۳) محصول جو از الگوی کشت حذف خواهد شد، ولی سایر محصولات برای مناطق مذکور سطح زیر­کشت آنها تغییر می یابد. بنابراین با توجه به اینکه منطقه سیستان با کمبود منابع آب روبرو است، لذا پیشنهاد می شود که مدل­های بهینه­سازی و نتایج این تحقیق به عنوان ابزاری مناسب به منظور کاهش مصرف آب و افزایش تولید در طرح­های جامعه مدیریت منابع آب می­تواند مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

برنامه زراعی ، بهینه سازی ، مصرف آب ، محصولات کشاورزی ، سیستان