مروری بر مطالعات انجام شده روی ضریب سیمان شدگی و عوامل موثر بر آن و مقایسه ی نتایج روابط تجربی و آنالیز مغزه در یکی از میادین جنوب ایران

تعیین مقدار حجمی هیدروکربن در برنامه ریزی و توسعه ی میادین نفت و گاز از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و محاسبه ی میزان آب اشباع شدگی مخازن یکی از مهم ترین فاکتور ها است. در محاسبه ی میزان آب اشباع شدگی مخازن هیدروکربوری، معادله ی آرچی اساسی ترین رابطه است. این رابطه سه پارامتر ضریب سیمان شدگی(m)، نمای اشباع(n) و پیچاپیچی(a) دارد که پارامترهای آرچی نامیده می شوند. تغییرات اندک در هر یک از این ضرایب باعث خطای زیادی در محاسبه ی آب اشباع شدگی و در نتیجه میزان حجم هیدروکربور درجای مخزن می شود. در این مقاله سعی شده است مروری بر مطالعات پیشین روی روابط تجربی به دست آمده برای ضریب سیمان شدگی، میزان دامنه ی تغییرات ضرایب سیمان شدگی بر اساس مطالعات محققان مختلف و همچنین عوامل و پارامترهای اثرگذار روی این ضریب انجام شود. نتایج مرور بر مطالعات گذشته نشان داد که در سنگ های کربناته بر خلاف ماسه سنگ ها تنوع زیاد لیتولوژیکی از نظر نوع بافت و شکل منافذ وجود دارد و چون ضرایب آرچی نیز تحت تاثیر عوامل لیتولوژیکی، به ویژه نوع منافذ هستند، در نتیجه باید ضرایب آرچی برای انواع گونه های سنگی در یک مخزن کربناته محاسبه شوند. در ادامه مشخص شد که ثابت در نظر گرفتن مقادیر ضرایب آرچی با توجه به وابسته بودن این ضرایب به عوامل متعدد در سنگ ها صحیح نبوده و باعث بروز خطا در نتایج ارزیابی آب اشباع شدگی می شود. بنابراین استفاده از آنالیزهای عدم قطعیت در محاسبه ی آب اشباع شدگی نقش بسزایی در برآورد حجم دقیق هیدروکربور درجای مخزن دارد. در انتها نیز میزان ضریب سیمان شدگی در یکی از مخازن جنوب ایران با استفاده از نتایج آنالیز مغزه و روابط تجربی با یکدیگر مقایسه شدند و مشخص شد روابط تجربی نمی توانند در سازندهایی غیر از سازندی که این روابط برایشان تعریف شده، نتایج دقیقی ارائه دهند.

کلیدواژه ها:

آب اشباع شدگی ، تخلخل ، معادله ی آرچی ، ضریب سیمان شدگی ، نمای اشباع ، پیچاپیچی