ارزیابی پتانسیل سمیت و توزیع مکانی خطر اکولوژیکی فلزات سنگین در رسوبات سطحی تالاب بین المللی انزلی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی

سابقه و هدف: نظر به پتانسیل بالقوه سمیت و خطرات اکولوژیکی فلزات سنگین در بوم ­سازگان­ های آبی سنجش و ارزیابی غلظت آنها در بخش­ های مختلف محیط­ های آبی بسیار ضروری است. از این رو مطالعه حاضر به سنجش غلظت فلزات کادمیوم، کروم، سرب، نیکل، آرسنیک و روی و ارزیابی توزیع مکانی مخاطره اکولوژیکی آن­ها در رسوبات سطحی تالاب بین المللی انزلی می ­پردازد.مواد و روش ها: نمونه ­برداری از ۵۰ ایستگاه در بخش ­های مختلف تالاب انجام شد. پس از آماده سازی و هضم اسیدی نمونه­ ها، غلظت فلزات مذکور با استفاده از دستگاه جذب اتمی تعیین گردید. به منظور پهنه بندی سمیت و مخاطره اکولوژیکی فلزات از روش وزن دهی معکوس فاصله (IDW) استفاده شد.نتایج و بحث: میانگین کلی غلظت فلزات به ترتیب به صورت روی (۹۱/۲۳±۲۳/۸۰)، کروم (۰۶/۳۴±۰۴/۱۹)، نیکل (۶۵/۲۶±۵/۱۹)، سرب (۴۸/۰۶±۰۳/۱۴)، آرسنیک (۷۴/۵۴±۴/۷) و کادمیم (۳۱/±۰ ۷۳/۰) اندازه­گیری شد. بررسی شاخص­ های پتانسل سمیت حاد فلزات، ریسک اکولوژیکی، ارزیابی خطر اصلاح شده و بار آلودگی بیانگر وضعیت آلودگی پایین در رسوبات تالاب بود. خطر محیط ­زیستی فلزات در رسوبات منطقه به ترتیب به صورت (کادمیوم > آرسنیک > سرب> نیکل > روی> کروم) ارزیابی گردید. همچنین یافته­ های توزیع پراکنش خطر سمیت و مخاطره اکولوژیکی فلزات در بخش ­های مختلف تالاب از الگوی یکسانی پیروی نمی­کند و بخش­ های غربی تالابی خطرات بیشتری دارند.نتیجه گیری: نتایج پتانسیل سمیت حاد و خطر اکولوژیکی وضعیت آلودگی فلزات سنگین در رسوبات منطقه به ترتیب پایین و متوسط ارزیابی می ­گردد. گسترش شدید فعالیت­ های انسانی در نواحی اطراف تالاب، در کنار رسوبگذاری و ورود آلاینده ­های مختلف، لزوم پایش مداوم تالاب و ارزیابی خطر سلامت اکولوژیکی آن را تایید می نماید.

کلیدواژه ها:

خطر اکولوژیکی ، سمیت حاد ، ارزیابی خطر اصلاح شده ، فلزات سنگین ، تالاب انزلی