نظام اندیشگانی حاکم بر آثار صادق هدایت

هر اثر ادبی، حاصل اندیشه و ایدئولوژی صاحب اثر است که در طول زمان و بر اساس علم و تجربه به آن دست یافته است. در باب آثار صادق هدایت، نویسنده صاحب سبک معاصر هم این نکته صدق می کند که پارادایم ها و ایدئولوژی حاکم بر آثارش، تنها به خود او تعلق دارد؛ هرچند بنا بر مطالعات و آموخته ها، در آثارش تاثیراتی از دیگران پدید آمده باشد. هدایت در پردازش داستان-هایش، مهارت داشته و گویی تنها برای مخاطب حرفه ای و نکته سنج نوشته است؛ بر همین اساس، در نقد و تحلیل آثارش، آشنایی با فضای ذهنی او نیازمند دقت و تکاپوی بیشتر در علوم مختلف است. این پژوهش نیز، با رویکرد و روش تحلیل محتوایی و با مطالعه کتابخانه ای برای پاسخ به این پرسش که نظام اندیشگانی حاکم بر اندیشه صادق هدایت برگرفته از چه مولفه هایی بوده و دیالکتیک من و خود و همچنین، تقابل خود با جامعه چگونه بر نظام اندیشگانی او تاثیر داشته؟ به تحلیل آثار او پرداخته است. بنابراین، با این فرضیه که صاحب اثر و اندیشمند، به هر موضوعی که بپردازد، تعلق خاطر دارد؛ خلق آثار رئالیستی و سور رئالیستی هدایت را می توان گاه برآمده از کنش حاصل از تقابل خود و اجتماع و گاه دیالکتیک خود با خود دانست. نتیجه حاصل از این پژوهش با تحلیل مولفه هایی چون بی هدفی و بی آرمانی و مرگ اندیشی، گرایش به رئالیسم، سور رئالیسم و ملی گرایی، نشان می-دهد که اندیشه هدایت میان تقابل خود و جامعه و دیالکتیک خود با خود، در سیلان بوده و هرگز به نقطه مشترکی میان این دو نرسیده است

کلیدواژه ها:

صادق هدایت ، تقابل خود با جامعه ، دیالکتیک خود با خود.