بررسی تطبیقی اسطوره «غربت روح» در سروده گنوسی مروارید و قصه غربت غربی سهروردی

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 233

فایل این مقاله در 31 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MMJ-19-70_005

تاریخ نمایه سازی: 28 فروردین 1402

چکیده مقاله:

باور به هبوط روح به سراپرده هستی و بازگشت آن به موطن و منزلگاه اصیل و آغازین خویش، جوهره اصلی تعالیم و آموزه های مکتب گنوسی و اندیشه های سهروردی است. این باور، در دو داستان رمزی تمثیلی «سروده مروارید» (بازتابی از اندیشه های معرفت شناختی گنوسی) و «قصه غربت غربی» (بیانگر نظام اندیشگانی شیخ اشراق) نمود و تجلی یافته است. این پژوهش با روش کتابخانه ای و رویکرد تحلیلی تطبیقی، برآن است که محورهای اساسی جهان شناختی گنوسی و سهروردی را از خلال این دو رساله به تصویر بکشد، وجوه اشتراک و افتراق میان آن ها را بازخوانی کند و از این رهگذر، به دستاوردهایی در بررسی تطبیقی و بینامتنی میان این دو داستان برسد. به رغم وجود تفاوت های بسیار فکری میان این دو طیف اندیشه، یافته های پژوهش نشان از وجود اشتراکات بسیاری دارد. از درون مایه های مشترک میان این دو داستان، می توان به آموزه هایی همچون غربت آگاهی، جهان نگری شرقی غربی، حضور پیر و راهنمای طریق، عنصر آگاهی بخشی و نیز ساختار رمزی و اسطوره ای هر دو داستان اشاره کرد؛ همچنین از وجوه تمایز میان این دو داستان، آموزه هایی چون بازگشت و تولد ثانوی، حضور مداخله گرانه الوهیت در هستی و جهان نگری غیر ثنوی است که در قصه غربت غربی بازتاب یافته است.

نویسندگان

نسرین وکیلیان

دانشجو دکترای ادیان و عرفان، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

فاطمه لاجوردی

استادیار گروه ادیان و عرفان، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

ابوالقاسم اسماعیل پور مطلق

استاد گروه فرهنگ و زبان های باستانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اسماعیل پور مطلق، ابوالقاسم. ۱۳۸۲. زیر آسمانه های نو. تهران: ...
  • الیاده، میرچا. ۱۳۹۵. تاریخ اندیشه های دینی از گوتمه بودا ...
  • پور نامداریان، تقی. ۱۳۶۴. رمز و داستان های رمزی در ...
  • چیتیک، ویلیام. ۱۳۸۶. درآمدی بر تصوف. ترجمه محمد رضا رجبی. ...
  • حسینی، مریم و جوادی ترشیزی، پری سیما. ۱۳۸۹. «کهن الگوها ...
  • DOI: https://doi.org/۱۰.۲۲۰۵۱/jml.۲۰۱۴.۱۱۳خادمی، عین الله و فاطمه کوکرم. ۱۳۹۳. «سیر و سلوک ...
  • خراسانی، شرف الدین. ۱۳۷۳. ««ترانه مروارید» یک شعر تمثیلی مجازی ...
  • خلیلی، نریمان. ۱۴۰۰. «بررسی مبانی معرفت شناسانه «غربت آگاهی» اشراقی ...
  • رحمتی، انشاءالله. ۱۳۸۸. «از ترس آگاهی تا غربت آگاهی». فصلنامه ...
  • سهروردی، شهاب الدین. ۱۳۳۱. مجموعه دوم مصنفات. ترجمه و تصحیح ...
  • ۱۳۶۴. بیگانگی در باختر زمین. ترجمه حسین خراسانی. چ۱. تهران: ...
  • شکری فومشی، محمد. ۱۳۸۲. «مبانی عقاید گنوسی در مانویت». نامه ...
  • شیمل، آن ماری. ۱۳۷۴. ابعاد عرفانی اسلام. ترجمه عبدالرحیم گواهی. ...
  • صفری، نرگس و ابوالقاسم اسماعیل پور مطلق. ۱۳۹۲. «اسطوره پردازی ...
  • عابدی، محمدرضا و حسین شهبازی. ۱۴۰۰. «بررسی تطبیقی روح در ...
  • DOI ۱۰.۵۲۵۴۷/pje.۱۳.۲۵.۱۲۵عالیخانی، بابک. ۱۳۸۹. «هورقلیا نزد سهروردی». مجله جاویدان خرد. ...
  • عباسی داکانی، پرویز. ۱۳۸۰. شرح قصه غربت غربی سهروردی. چ۱. ...
  • ۱۳۸۶. سهروردی و غربت غربی. چ۱. تهران: علم. ...
  • ۱۳۷۷. «قربت شرقی و غربت غربی». فصلنامه نامه فلسفه. س۲. ...
  • ۱۳۷۲. «سفر به شرق تجلی». فصلنامه ادبیات داستانی. س۱. ش۸. ...
  • عباسی، محمود و همکاران. ۱۳۹۳. «بن مایه های مشترک قصه ...
  • DOR: ۲۰.۱۰۰۱.۱.۲۰۰۸۴۴۲۰.۱۳۹۳.۱۰.۳۷.۶.۵غیبی، بیژن. ۱۳۷۶. «سرود مروارید». مجله ایران شناسی. س۹. ...
  • کربن، هانری. ۱۳۹۰. اسلام در سرزمین ایران، چشم اندازهای معنوی ...
  • مصاحب، غلامحسین. ۱۳۵۶. دایره المعارف فارسی. ج۲. چ۱. تهران: فرانکلین ...
  • نصر، حسین. ۱۳۸۸. سه حکیم مسلمان. ترجمه احمد آرام. چ۱. ...
  • هالروید، استوارت. ۱۳۸۷. ادبیات گنوسی. ترجمه ابوالقاسم اسماعیل پور مطلق. ...
  • یاحقی، محمد جعفر. ۱۳۶۹. فرهنگ اساطیر و اشارات داستانی در ...
  • یوناس، هانس. ۱۳۹۸. کیش گنوسی، پیام خدای ناشناخته و صدر ...
  • English SourcesBevan, A. A., & Robinson, J. A. (Eds.). ۲۰۰۴. The ...
  • نمایش کامل مراجع