مقایسه ترانه و تصنیف و بیان تفاوتشان (از آغاز تا قبل از انقلاب)

معنی ترانه و تصنیف، نوع اجرا و تاریخچه شکل گیری آن ها، از مباحثی است که ذهن بسیاری از محققان را به خود مشغول داشته است. بعضی، هر دو مقوله را یکی می کنند و به  انواع خواندن ها، ترانه می گویند، در حالی که در شیوه  اجرا، فرق بسیار است. و یا از دیدگاه بعضی از محققان و شاعران دو بیتی، رباعی، قطعه و شاید غزل کوتاه را، نیز، ترانه می نامند و از دیدگاه آن ها تنها  قالب کوتاه ترانه است که آن را، از قصیده، مثنوی، غزل و دیگر قالب های شعری جدا می کند، حتی مرحوم ملک الشعرای بهار، که خود پایه گذار علم سبک شناسی است، تصنیف را نوعی  از اشعار هجایی محلی که قبل از اسلام در ایران رایج بوده، دانسته اند و فرق زیادی بین شعر و تصنیف قائل نشده اند و هر شعری را خاصه در مزاحفات بحر هزج و رجز، به جای تصنیف به کار برده اند و از سوی دیگر ترانه را پایین تر از شعر و غزل قرارداده و صاحبان فن، نیز، کمتر به ضبط آن ها مبادرت نموده اند؛ در حالی که وجود فهلویات نشان می دهد که قدمت ترانه، از شعر بیشتر است. در این مقاله، با بررسی مشخصات ترانه و تصنیف، ضمن این که معنی درستی از این دو مقوله، ارائه می شود، بیان می داریم که ترانه و تصنیف، از لحاظ خوانش تفاوت بسیاری دارند. ترانه بر پایه ی احساسات درونیی خواننده، شاد یا غمگین و به طور یک نواخت، اما تصنیف در چارچوب خاص و اصول اساسی خوانده می شود و باید شروع، میانه و فرود مناسب داشته باشد. این تحقیق به روش توصیفی- تحلیلی(کتابخانه ای) انجام گرفته است

کلیدواژه ها:

ترانه ، تصنیف ، عارف قزوینی ، موسیقی ، مقامات و ردیف های آوازی