بررسی تاثیر احداث هلالی آبگیر بر برخی پارامترهای پوشش گیاهی و خاک در مراتع سراوان (استان سیستان و بلوچستان)

تاثیر غیر قابل انکار رطوبت در احیای پوشش گیاهی مناطق خشک و نیمه خشک و نقش موثر سازه های مکانیکی کوچک در جمع آوری آب باران باعث احداث سازه مکانیکی هلالی آبگیر در سطح قابل توجهی از مراتع استان سیستان و بلوچستان گردیده است. از آنجایی که ارزیابی تغییرات در اکوسیستم های مرتعی پس از اجرای عملیات اصلاح و احیاء برای تعیین اثرهای مثبت و یا منفی آن ضروری است، لذا این مطالعه به منظور بررسی اثرات احداث سازه هلالی بر روی پارامترهای پوشش گیاهی و خاک در مراتع سراوان صورت گرفت. برای این منظور دو تیمار شاهد (عدم اجرای هلالی) و تیمار اجرای سازه هلالی تعیین شد. در هر تیمار با استفاده از روش نمونه برداری سیستماتیک - تصادفی و با استفاده از ۵ ترانسکت ۱۰۰ متری و تعداد ۵۰ پلات با ابعاد متناسب با شرایط منطقه فاکتورهای تراکم و درصد پوشش تاجی، لاشبرگ برآورد گردید. همچنین برای بررسی فاکتورهای خاک نیز در طول هر ترانسکت ۲ نمونه از  عمق ۳۰-۰ سانتی متری برداشت و خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک شامل درصد ماسه، درصد سیلت و رس، اسیدیته، هدایت الکتریکی و درصد آهک، ماده آلی، سدیم، کلسیم و منیزیم اندازه گیری گردید. در نهایت به منظور بررسی معنی دار بودن فاکتورهای گیاهی و خاک در تیمار هلالی با تیمار شاهد داده ها مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد کلیه پارامترهای گیاهی مورد بررسی در حالت کلی در تیمار هلالی در سطح یک درصد با تیمار شاهد تفاوت معنی دار داشته و از این جهت اجرای هلالی اثر مثبتی روی فاکتورهای پوشش داشته است. نتایج خصوصیات خاک کاهش شوری خاک را نشان داد، اما میزان مواد آلی، پتاسیم و اسیدیته تفاوتی بین دو منطقه نشان نداد. طبق نتایج با توجه به شرایط اقلیمی منطقه رسیدن به نتایج مطلوب تر زمان طولانی تری را می طلبد.

کلیدواژه ها:

هلالی آبگیر ، ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک ، پوشش گیاهی ، مراتع سراوان