تغییرات عملکرد مراتع قشلاقی تحت تاثیر عملیات مدیریت مرتع (مراتع قشلاقی کلات سادات آباد سبزوار)

برنامه ارزیابی مراتع با تامین اطلاعات لازم و درازمدت زمینه برنامه ریزی اصولی و در نتیجه جلوگیری از تخریب مراتع و حفظ آب و خاک را فراهم می نماید. هدف اصلی از این تحقیق، ارزیابی تغییرات پوشش گیاهی و شاخص های خاک مراتع قشلاقی منطقه کلات سادات سبزوار تحت عملیات مدیریت مرتع می باشد. فاکتورهای گیاهی شامل میزان تولید گونه های گیاهی، درصد پوشش تاجی گونه های گیاهی، درصد لاشبرگ، تراکم گونه های گیاهی، وضعیت مرتع و گرایش مرتع در مکان قرق و مکان شاهد اندازه گیری شد. ارزیابی با استفاده از روش تصادفی-سیستماتیک و با تعداد تعداد ۶۰ پلات چهارگوش یک متر مربعی و پراکنش مناسب نمونه ها در زمان آمادگی مرتع در اواخر اردیبهشت ماه انجام شد. گرایش به دو روش ترازو و قیاسی و وضعیت براساس روش چهار فاکتوری تعدیل یافته تعیین شدند. نمونه برداری از خاک از عمق ۲۰-۰ سانتی متری خاک انجام گرفت. تعداد ۱۲ نمونه خاک از ترانسکت های اول، دوم و سوم (مکان قرق)، چهارم، پنجم و ششم (مکان شاهد) برداشت شد. داده ها با استفاده از آزمون تی مستقل در محیط نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج اندازه گیری درصد پوشش تاجی مرتع چرا شده مکان کلات سادات آباد سبزوار نشان داد که بیشترین سهم درصد پوشش تاجی از نظر خوشخوراکی متعلق به گیاهان کلاس п (۳۷/۱۹) و از نظر فرم رویشی مربوط به گیاهان علفی چند ساله (۲/۱۶) می باشد. همچنین از بین فرم های رویشی مختلف، بیشترین سهم تولید در مکان قرق مربوط به گیاهان بوته ای و در مکان چراشده مربوط به گیاهان علفی چند ساله می باشد. نتایج نشان داد که شاخصه های میزان رس، سیلت، آهک، کربن آلی، ازت و هدایت الکتریکی بین دو ناحیه مکان قرق و مکان چراشده دارای اختلاف معنی دار در سطح ۵ درصد می باشند، ولیکن در مورد فاکتورهای اسیدیته و فسفر اختلاف معنی دار نبود. بنابراین پیشنهاد می شود عملیات اصلاحی قرق در مساحت های بیشتر در منطقه اجرا شود.

کلیدواژه ها:

ارزیابی ، مدیریت مرتع ، پوشش گیاهی ، خصوصیات خاک ، سبزوار