میزان مصرف سیگار و دخانیات در دانش آموزان دبیرستانی قبل و بعد ازپاندمی کویید- ۱۹ : یک مرور سیستماتیک و متاآنالیز

مقدمه: با توجه به رشد فزاینده مصرف دخانیات در نوجوانان و همچنین تاثیرپذیری و آسیب پذیری بیشتر آنها ، مصرف سیگارو دخانیات در این گروه سنی مورد توجه می باشد. لذا این پژوهش، با هدف تعیین میزان مصرف و مقایسه این شاخص قبل وبعد از دوره کرونا به روش مرور سیستماتیک و متاآنالیز در بین نوجوانان انجام شد .روش جستجو : برای استخراج موارد پژوهشی (مقالات علمی پژوهشی ، پایان نامه های دانشگاهی و مقالات ارائه شده در همایش ها) بانک های اطلاعاتی Science, Web of , PubMed , PsycINFO , Google scholar ,Iranmedex , SID ایرانداک با کلید واژه های “دانش آموزان” ، “سیگار ” ، “کویید- ۱۹ ” و “میزان شیوع دخانیات ” و معادل انگلیسی آنها در بازه زمانی دی ۱۳۷۵ تا اردیبهشت ۱۴۰۱ بررسی شد . درپی سه مرحله (شناسایی، غربالگری و انتخاب) با در نظرگرفتن معیارهای ورودی مقاله شامل مقاله توصیفی ،سال مطالعه ، متاآنالیز و با شرط انجام بر روی دانش آموزان دبیرستانی زیر۱۸ سال ایرانی ، توسط دو ارزیاب ، در نهایت ۱۷ مقاله (۴ مقاله مربوط به بعد از پاندمی و ۱۳ مقاله مربوط به قبل از پاندمی)همراه با انجام آزمون هتروژنیتی وارد روند تحلیل شدند .یافته ها: سنتز مقالات مرتبط با این موضوع نشان می دهد که میانگین مصرف سیگار در دانش آموزان ایرانی قبل از پاندم ۲۱% (۲۶/۹-۱۵/۱ Cl:۹۵%) به تفکیک در پسران دبیرستانی ۳۰/۹% (۳۶/۸-۲۵ Cl: ۹۵%) و در دختران ۱۴% (۲۰/۹-۷ Cl:۹۵%) تخمین زده شده بود. بعد از پاندمی میزان مصرف سیگار به مقدار ۱۷/۶% افزایش یافته است که به مقدار ۲۴/۷% (۳۴/۷-۱۳/۶ Cl: ۹۵%) و به تفکیک در پسران ۳۸/۹% (۴۲/۸-۲۷/۳ Cl: ۹۵%) و در دختران به ۱۷% (۲۳/۴-۱۱ Cl: ۹۵%) رسید. از مهم ترین عوامل می توان به تاثیر پاندمی بر سلامت روان و ارتباطات نوجوانان با اعضای خانواده ، وضعیت اقتصادی جامعه ، ارتباط با دوستان و همکلاسی ها و مجازی بودن بخشی از دوران تحصیل اشاره کرد .نتیجه گیری : سن شروع مصرف سیگار در ایران در مقایسه با سایر کشورها پایین تر است و در مورد پسران در سال های اخیر،روند کاهشی یافته است. با توجه به میزان بالای مصرف سیگار و افزایش میزان مصرف بعد از ظهورکویید- ۱۹ ، اجرای برنامههایی جهت اطلاع رسانی آسیب های مواد مخدر و به خصوص سیگار به دانش آموزان و خانواده هایشان ضروری به نظر می رسد.

کلیدواژه ها:

استعمال سیگار ، کووید- ۱۹ ، دانش آموزان ، مرور سیستماتیک