تعیین میزان تحمل به دمای زیر صفر (سرمازدگی) در کهور پاکستانی(Prosopis juliflora) با استفاده از شاخص های فیزیولوژیک (مطالعه موردی: ماسه زارهای استان خوزستان)

بروز دماهای زیر صفر در زمستان های اخیر در استان خوزستان، موجب سرمازدگی درختان دست کاشت کهور پاکستانی (Prosopisjuliflora) در ماسه زارها شده است. به منظور بررسی حساسیت به سرمازدگی در این گونه از طریق تعیین دماهای زیر صفر و زمان های بحرانی، از جنبه های فیزیولوژیکی در سال ۱۳۹۱ یک پژوهش اجرا شد. در این تحقیق از یک طرح آماری اسپلیت اسپیلت پلات در قالب طرح کاملا تصادفی با ۶ تکرار استفاده شد. به طوری که به منظور اعمال تیمارها از سرشاخه های درختان مسن و نهال های دوساله به عنوان تیمار اصلی و دما های زیر صفر (۱-، ۳-، ۵- و ۷- درجه سانتی گراد) به عنوان تیمار فرعی اول و زمان های اعمال سرما (۱، ۲، ۳ و ۴ ساعت) به عنوان تیمار فرعی دوم در نظر گرفته شدند. پس از سرمادهی میزان نشت الکترولیت ها از غشاء سلول های برگ و ساقه اندازه گیری و بر این اساس  LT۵۰محاسبه و میزان فلورسانس کلروفیل (ӀӀ) و کارایی فتوسنتز برگ ها به عنوان شاخص هایی برای تعیین خسارت سرمازدگی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که بین سرشاخه های درختان چند ساله و نهال های دوساله از نظر کلیه صفات تفاوت معنی داری مشاهده نشد. درصد نشت الکترولیت های با کاهش دما در حد معنی داری از برگ و ساقه افزایش یافت. LT۵۰ در دمای ۵- درجه سانتی گراد پس از سه ساعت اتفاق افتاد و در دمای ۷- درجه پس از اولین ساعت در برگ ها و در ساقه ها در ساعت سوم اتفاق افتاد. حداکثر عملکرد کوانتمی فتوسیستم (ӀӀ)، با کاهش دمای زیر صفر و تداوم آن روند کاهشی معنی داری داشت. برگ های این گیاه تا دو ساعت دمای ۱- درجه سانتی گراد را بدون تغییر معنی داری در عملکرد کوانتمی تحمل نمودند اما با تداوم دمای ۱- درجه سانتی گراد تا سه ساعت این مقدار از ۶۴/۰ (در شاهد) به حدود ۴۸/۰ رسید و اعمال چهار ساعت دمای ۷- درجه مقدار این شاخص را به ۱۵/۰ رساند.

کلیدواژه ها:

کهور پاکستانی ، نشت الکترولیت ها ، LT۵۰ ، تحمل به سرما ، عملکرد کوانتمی فتوسیستم (ӀӀ)