ارزیابی و تحلیل بیابان زایی با استفاده از روش تحلیل بردار تغییر (منطقه مورد مطالعه: شهرستان قلعه گنج)

بیابان­زایی به عنوان یک تهدید جدی برای محیط­های خشک و نیمه­خشک و حتی نیمه­مرطوب در چند دهه اخیر محسوب شده و مانع اصلی توسعه­پایدار جهانی است، در نتیجه نظارت بر روند تغییرات آن از اقدامات ضروری محسوب می­شود. یکی از روش­های مقرون به صرفه، اغلب رایگان و در دسترس برای نظارت بر تغییرات این مناطق استفاده از سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی است. در این مطالعه با استفاده از روش تحلیل بردار تغییر اقدام به ارزیابی و تحلیل شدت بیابان زایی در بخشی از شهرستان قلعه­گنج در جنوب استان کرمان پرداخته شده­است. بدین منظور ابتدا در گوگل ارث انجین از باندهای تصاویر لندست ۸ در دو بازه زمانی ۲۰۱۴ (دوره زمانی اول) و بازه زمانی۲۰۲۰ (دوره زمانی دوم) برای ماه های اسفند و فروردین استفاده شده­است. تصحیحات لازم روی آنها اعمال و برای هر دو دوره به صورت جداگانه میانگین­گیری و سپس شاخص های EVI و BSI محاسبه شده­است. در مرحله بعد با استفاده از این دو شاخص و روش تحلیل بردار تغییر در محیط نرم افزار GIS، به تعیین بزرگی تغییرات و جهت تغییرات بیابان زایی در منطقه مورد پرداخته شده است. دستاورد پژوهش حاضر گویای غالبیت روند احیای منطقه در طی سال­های مورد مطالعه می باشد و نتایج کلی حاکی ازین امر است که توسعه کشاورزی و در کنار آن تغییر کاربری اراضی بیشترین تاثیر را بر شاخص­های پایش و روند بیابان­زایی در منطقه داشته­اند؛ بدین صورت که شاهد تخریب اراضی در اطراف مناطق مسکونی هستیم و از سویی رابطه تنگاتنگی بین فعالیت­های کشاورزی و مناطق احیایی در منطقه وجود دارد.

کلیدواژه ها:

تحلیل بردار تغییر ، بیابان زایی ، قلعه گنج ، EVI ، BSI