بررسی برخی خصوصیات رویشگاهی و فنولوژی گیاه خوشاریزه کوهستانی (Echinophora cinerea) در مراتع استان کهگیلویه و بویراحمد

خوشاریزه کوهستانی بانام علمی Echinophora cinerea از تیره چتریان است. این گیاه دارای خواص ضد سرطان، ضد باکتری و آنتی اکسیدان است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی ویژگی های اکولوژیکی و فنولوژی گیاه خوشاریزه کوهستانی در مراتع استان کهگیلویه و بویراحمد است. جهت انجام تحقیق، سه رویشگاه انتخاب و در هر رویشگاه ۲ ترانسکت استقرار یافته و در راستای ترانسکت ها، ۳۰ پلات ۲×۲ مستقر شد. فاکتورهای درصد پوشش تاجی، تعداد پایه گیاه خوشاریزه و گونه های همراه برداشت شد. نمونه های خاک جهت تعیین پارامترهای خاک شامل کربن آلی خاک، مواد آلی خاک، فسفر، پتاسیم، ازت، PH، EC و بافت خاک برداشت شد. نتایج نشان داد که گیاه خوشاریزه کوهستانی در خاک هایی با بافت لومی، لومی شنی و لومی سیلتی، شیب ۱۵ تا ۳۰ درصد، دامنه های شمالی با اسیدیته ۷/۲ تا ۸/۴، هدایت الکتریکی ۰/۴ دسی زیمنس بر متر تا ۰/۸۵ دسی زیمنس بر متر می روید. میزان پوشش گونه خوشاریزه کوهستانی در مناطق پرشکفت شبلیز، کوخدان سی سخت و دلیبجک سپیدار به ترتیب: ۳۳/۴، ۲۸/۵ و ۲۵/۵ درصد است. متوسط تراکم گونه خوشاریزه به ترتیب: ۶۵۰۰، ۶۱۰۰ و ۵۸۰۰ پایه در هکتار است. نتایج نشان داد بین میانگین ویژگی های خاک سه رویشگاه، به جز فسفر در سطح احتمال ۵ درصد اختلاف معنی داری وجود ندارد. نتایج نشان داد که گیاه خوشاریزه کوهستانی بسته به وضعیت اقلیمی منطقه، رشد خود را از اوایل اسفندماه همراه با افزایش دما شروع که تا اواسط اسفند ادامه دارد. رشد رویشی از اواسط اسفندماه شروع تا اوایل خردادماه ادامه دارد. مرحله گل دهی از اوایل خردادماه آغاز تا اوایل تیرماه ادامه دارد. مرحله بذردهی از اوایل تیرماه آغاز تا اواخر تیر ادامه دارد. مرحله ریزش بذر از اوایل مردادماه شروع تا اواسط مرداد ادامه می یابد. نتایج تحقیق حاضر می تواند به عنوان یک راهنمای علمی جهت کشت گیاه با ارزش دارویی خوشاریزه کوهستانی در زمینه اصلاح و احیاء مراتع منطقه موردمطالعه مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

آت اکولوژی ، اصلاح و احیاء مراتع ، خوشاریزه کوهستانی ، گیاهان دارویی