زن در ادبیات شاهنامه فردوسی

فردوسی حماسه سرای بزرگ، یکی از معدود کسانی است که در پهنه ادب فارسی به زن نگاهی مثبت دارد. وی گاه زن را تا مقام فرشتگان بالا می برد و مظهر خوشبختی می داند. در دور اندیشی و پارسایی و عقل و درایت و دلاوری و تیز هوشی همچون مردان مورد ستایش قراش می دهد. زنانی که در شاهنامه حماسه می آفرینند کمتر از مردان نیستند. وی در شاهنامه از زنان انتظار دارد که دارای فضایل اخلاقی و معنوی بوده باشند. در غیر این صورت مورد نکوهش واقع می شوند. این پژوهش با روش توصیفی_تحلیلی و گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای درپی شناخت منزلت و جایگاه زن در شاهنامه است. در شاهنامه زنان نامدار به خصوص در دوره ی باستانی از عفاف و استحکام منش قابل تحسینی برخوردارند و برخی از آنان، فرزندان بلندآوازه ی خود را در غیاب پدر پرورانده اند. فردوسی در جای جای شاهنامه از دلاوری ها و هوشیاری زنان، به ویژه زنان ایران، سخن به میان آورده است و آنان را همپای مردان وارد اجتماع نموده، و مقام منزلتی والا به زن بخشیده است، و این گروه از افراد جامعه را از نظر عقل و هوشیاری بسیار زیبا توصیف کرده است. پس زن مورد بحث فردوسی راهنمای مردان جنگاور است، او می تواند خردمندتر از مردان باشد، و هوشیارتر از فرمانروایان و زیرک-تر از آنان، این است که مردان در برارش زانو می زنند و خود را کمتر از او می دانند، و تصور نمی شود که فردوسی اغراق گوید و همانگونه که رسم سرایندگان حماسه است. هر کوچکی را بزرگ جلوه دهد تا بیشتر جلب توجه کند. در تاریخ هم بسیاری از حوادث شیرین و تلخ وجود دارد که در پشت پرده آن حوادث حضور زن یا زنانی خود نمایی می کند.

کلیدواژه ها:

فردوسی ، شاهنامه ، زن ، عشق ، زیبایی.