صحت سنجی سری زمانی داده های دما، بارش و تبخیر (مطالعه موردی: حوضه آبریز سد جیرفت)

دسترسی به داده های صحیح و قابل اعتماد، اهمیت قابل توجهی در مطالعات اقلیمی، هیدرولوژیکی، پایش و کنترل سیلاب دارد. پیش از شروع مطالعات، صحت داده ها بایستی از طریق آزمون های همگنی و روند بررسی گردد. بررسی همگنی از جمله چالش های مهم قبل از آشکارسازی روند در داده های اقلیمی می باشد که می تواند منجر به اتخاذ رویکرد واقع گرایانه در مدیریت و برنامه ریزی منابع آب شود. در این مطالعه سری زمانی داده های تبخیر، بارش و دما حوضه آبریز سد جیرفت در مقیاس ماهیانه با استفاده از آزمون های آماری مورد ارزیابی قرار گرفته است. بدین منظور از آزمون آماری ناپارامتری من-کندال برای بررسی روند و آزمون-های رایج همگنی شامل پتی، بیشاند، نرمال استاندارد و وان-نیومن داده های بارش، دما و تبخیر برای چهار ایستگاه هواشناسی حوضه آبریز جیرفت در بازه زمانی سال های ۱۳۷۰ تا ۱۳۹۹ استفاده شده است. نتایج این مطالعه نشان داد که ۴۶%/۱۰ داده های بارش، %۱۹/۵۸ داده های دما و % ۳۶/۶۷ داده های تبخیر در طبقه غیر همگن قرار گرفته اند. علاوه بر این زمان وقوع جهش های ناگهانی در ایستگاه های مختلف نیز مشخص شده است. نتایج آزمون روند نشان داد که ۱۰۰ درصد داده های دما دارای روند صعودی، ۲۰ درصد داده های تبخیردارای روند نزولی و ۸۰ درصد دارای روند صعودی بودند. این نتایج می تواند نشان دهنده وقوع پدیده تغییر اقلیم در منطقه باشد.

کلیدواژه ها:

همگنی ، روند ، من کندال ، بیشاند ، پتی ، نرمال استاندارد ، فون نیومن