مطالعه و تحلیلی بر آموزش فلسفه برای کودکان با استفاده از داستانهای بومی جهت افزایش رشد اخلاقی آن ها

کودکان هر جامعه، سرمایه های آن جامعه اند. سرمایه اگر در اختیار انسان آگاه و کاربلد باشد، افزونش می کند و ناشی هدرش می دهد. برخورد اصولی و حساب شده با استعداد کودکان باعث شکوفایی ذهن و رشد خلاقیت خواهد شد و به بالندگی جامعه خواهد انجامید. متقابلا، رها کردن یا آموزش نادرست، زمینه ظهور نسلی خموده و وابسته را فراهم می سازد. رهبر انقلاب اسلامی سال ها پیش و ضمن دیدار جمعی از کارگران و معلمان با ایشان فرمودند: «معلم یعنی آن کسی که می تواند خصوصیات اخلاقی خوب را در بچه پرورش دهد، معلومات خوب را به کودک بیاموزد، فکر کردن را به کودک بیاموزد، استقلال رای را به کودک بیاموزد». بعدها هم این مهم در رئوس تذکرات، مطالبات و مثال های رهبر انقلاب قرار گرفت، تا جایی که سال گذشته تعبیر «فلسفیدن برای کودکان» را تعبیری درست خواندند و آن را از کارهای اساسی و رشته ای مهم دانستند. شاید در ابتدا، عبارت «فلسفه برای کودکان» کمی عجیب به نظر برسد. اما در فلسفه برای کودکان، صحبت از نظریه های سخت و پیچیده ی فلسفی نیست بلکه هدف، آموزش تفکر و پرورش مهارت های استدلالی در کودکان است. رنامه ی فلسفه برای کودکان (P۴c مخفف کلمه ی philosophy for children که در فارسی به صورت مخفف به آن فبک هم گفته می شود) که به طور وسیعی مورد توجه دست اندر کاران تعلیم و تربیت قرار گرفته، یکی از راه های آموزش تفکر به کودکان است که به رشد مهارت های استدلال، خودمراقبتی، انواع تفکر انتقادی و خلاق از اوایل کودکی، کمک می کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش فلسفه برای کودکان (فبک) در رشد اخلاقی دانش آموزان دوره ابتدایی شهرستان مریوان در سال تحصیلی ۹۶-۱۳۹۷ انجام گرفت. روش پژوهش نیمه آزمایشی با پیش آزمون پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان مقطع ابتدایی شهرستان مریوان بودند که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس از دو مدرسه ابتدایی پسرانه و دخترانه تعداد ۳۱۶ دانش آموز انتخاب و به روش تصادفی ساده (هر گروه ۱۵۸ دانش آموز) در گروه های آزمایش و کنترل قرار داده شدند. به تعداد ۱۷ جلسه آموزش فلسفه برای کودکان ارایه گردید. داده های رشد اخلاقی با استفاده از پرسشنامه مهارت های اخلاقی گردآوری شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس و تحلیل واریانس تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که آموزش فلسفه برای کودکان در رشد اخلاقی دانش آموزان دختر و پسر تاثیر مثبت و معناداری دارد .

کلیدواژه ها:

رشد اخلاقی ، فلسفه برای کودکان ، داستان بومی ، دانش آموزان ابتدایی.