بررسی اثرات سرریز فضایی گردشگری بر رشد اقتصادی استان های ایران: در چارچوب تحلیل همگرایی فضایی بتا

امروزه توسعه گردشگری در تمامی عرصه ها، چه در سطح ملی و چه در سطح بین المللی مورد توجه برنامه ریزان دولتی و شرکت های خصوصی قرار گرفته است. آگاهی جوامع از این که گردشگری منبع درآمد ارزی بسیار مناسب و قابل ملاحظه ای در اختیار اقتصاد یک کشور قرار می دهد، باعث شده است که گردشگری مفهوم بسیار گسترده ای در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی پیدا کند و به عنوان یک صنعت تلقی شود. هدف اصلی این مطالعه، بررسی اثرات سرریز فضایی گردشگری داخلی و خارجی بر رشد اقتصادی استان­های منتخب کشور و همچنین نقش گردشگری در سرعت همگرایی استان­ های مورد بررسی است. برای این منظور، ابتدا همگرایی (بتا) رشد اقتصادی ۱۸ استان ایران در طی سال های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۲ با استفاده از مدل پانل فضایی برآورد شده، سپس به نقش گردشگری در سرعت همگرایی استان­ ها پرداخته شده است. نتایج حاصل از مدل پانل فضایی نشان می دهد که رشد اقتصادی استان­ های منتخب دارای اثرات فضایی و مکانی بوده و رشد اقتصادی هر استان متاثر از استان­ های مجاور نیز است. ازاین­رو همگرایی فضایی از نوع بتا بین استان­ های کشور تایید می ­شود. همچنین گردشگری یکی از متغیرهای موثر بر رشد اقتصادی استان­ ها است و اثر فضایی آن به لحاظ آماری معنی­ دار است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که توسعه گردشگری در کشور می­ تواند سرعت همگرایی استان­ ها را افزایش دهد.

کلیدواژه ها:

Tourism ، Economic Growth ، Spatial Panel Data ، Spatial Spillover ، Beta Convergence