آنالیز حساسیت پارامترهای نگهداشت در مدل سازی ریاضی انتقال آلودگی در رودخانه های دارای نواحی نگهداشت

فرآیندهای نگهداشت از مهم ترین عوامل موثر بر انتقال آلاینده ها در رودخانه هستند. معمولا شناخت و تعیین اهمیت نسبی این فرآیندها با واسنجی پارامتر تبادل با ناحیه نگهداشت (α) و نسبت مساحت مقطع عرضی ناحیه نگهداشت به رودخانه (AS/A) در مدل نگهداشت موقت (TSM) انجام می گیرد. به علت استفاده از داده های آزمایش ماده ردیاب برای انجام این پژوهش ها، نتایج آن ها نمی تواند یک تصویر جامع از رفتار مدل ایجاد کند. هدف اصلی این پژوهش ارائه نتایجی کاربردی در شرایط مختلف بوده تا محققین پیش از واسنجی یا مدل سازی در رودخانه مورد نظر خود، دانش کافی نسبت به اهمیت دقت در برآورد و تعیین پارامترها داشته باشند. در این پژوهش با استفاده روش هایی مبتنی بر مونت کارلو (Monte Carlo) تلاش شده است تا اثر شرایط مختلف انتقال آلاینده در رودخانه با تعریف یک چارچوب در قالب اعداد پکلت (Peclet Number) و دمکوهلر (Damkohler Number) و همچنین مدت زمان تزریق آلاینده بر حساسیت پارامترهای نگهداشت بررسی شود. نتایج حاکی از آن است که برای اعداد دمکوهلر کمتر از یک، مدل به α حساسیت زیادی از خود نشان می دهد. در مقابل برای محدوده [۱۰-۱] از اعداد دمکوهلر، در تزریق ناگهانی حساسیت مدل به هر دو پارامتر یکسان می باشد که با افزایش مدت زمان تزریق آلاینده، AS/A بیشترین تاثیر را بر نتایج می گذارد. بر خلاف این دو عامل، عدد پکلت تاثیر محسوسی بر حساسیت مدل به هرکدام از پارامترها ندارد. با توجه به عدم قطعیت پایین نتایج مدل TSM برای اعداد دمکوهلر کمتر از یک، استفاده از مدل ADE باعث کاهش دقت در مدل سازی نمی شود.

کلیدواژه ها:

مدل نگهداشت موقت ، آنالیز عدم قطعیت ، مونت کارلو ، عدد دمکوهلر ، عدد پکلت