بررسی ویژگیهای منظر شهری در طراحی فضاهای دوستدار فعالیت و سلامت با رویکرد توسعه و ترویج پیادهروی و افزایش سطح تحرک و فعالیت بدنی شهروندان

در سال های اخیر در کشورهای توسعه یافته اختصاص دادن فضاهایی در شهرها با هدف خاص ترویج فعالیت بدنی و ورزش به خصوص در قالب محورهای پیاده رواج یافته است . در کشور ایران، این روند در گام های اولیه خود قرار دارد و پیاده راه های سلامت محور در چند شهر کشور با هدف توسعه و ترویج پیاده روی و فعالیت بدنی ایجاد گردیده است . از آن جا که »منظر شهری « لایه اولیه تعامل انسان با شهر را در ابعاد ذهنی و عینی را تشکیل داده و نقش به سزایی در احساس مطلوبیت فضای شهری از دیدگاه انسان دارد، به نظر می رسد توجه به ابعاد و لایه های منظر در مطالعه ، برنامه ریزی و طراحی فضاهای سلامت محور شهری می تواند بر حضور پذیری بیشتر در این فضاها و افزایش سطح تحرک و فعالیت بدنی شهروندان موثر باشد. پیاده راه سلامت محور شیراز یکی از فضاهای سلامت محور شهری در کشور ایران است که در دو سال اخیر مورد بهره برداری و استفاده مردم این شهر قرار گرفته است . علیرغم استقبال مردم از این فضا، نارسایی ها و کمبودهایی از جمله در حوزه منظر شهری این فضا به چشم می خورد که نیازمند مطالعه در راستای ساماندهی و ارتقاء کیفی است . این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی به صورت کیفی به بررسی مولفه ها و کیفیت های موثر بر افزایش فعالیت بدنی در فضاهای شهری به طور عام و در پیاده راه سلامت شیراز به طور خاص می پردازد. پس از آن، با بررسی پیاده راه سلامت شیراز در سه گام؛ مشاهده، مصاحبه و برداشت تصاویر ذهنی استفاده کنندگان فضا، این مسیر بر اساس چهار چوب نظری پژوهش ، مورد شناخت تحلیلی قرار گرفت . در مصاحبه و برداشت نظرات مردم و نقشه های ذهنی آنان همچنین نشان می دهد، این پیاده راه وضعیت خوانایی مطلوبی نداشته و در کمیت و کیفیت نقاط شاخص و عناصر نشانه ای دچار ضعف است . بهره برداری از زمینه و همجوارهای طبیعی مطلوب این پیاده راه در طراحی مولفه ها و ارتقاء کیفیت های مسیر می تواند به افزایش حضور پذیری ، ترغیب به فعالیت بدنی و افزایش سطح سلامت استفاده کنندگان از فضا منجر شود.

کلیدواژه ها:

پیاده رو سلامت ، تربیت بدنی ، محور شهری ، منظر شهری ، فضای سلامت محور .