بررسی برنامه های کاهش و کنترل سکونتگاه های غیررسمی با استفاده از ظرفیت سازی اجتماعات محلی

رشد بی سابقه شهرنشینی و افزایش فقر و تشدید مساله مسکن در اغلب شهرها ی کشورهای جهان سوم، توجه ویژه سازمانهای دولت ی و غیردولتی را به مسئله حاشیه نشینی و مشکلات شهری معطوف نمود. فقر، توزیع و تمرکز جغرافیایی نابرابر ثروت در کشورهای درحالتوسعه موجب مهاجرت گسترده جمع یت از حواشی فقر به سوی مراکز ثروت به منظور برخورداری از فرصت های اشتغال، درآمد، خدمات بیشتر و امید به آینده بهتر گردیده است . تغییرات اجتماعی و اقتصادی ، در حال تغییر جوامع روستایی و منطقه ای هستند. ظرف یت اجتماع محلی شامل شبکه ها، سازماندهی ، نگرشها، رهبر ی و مهارتهایی است که به جوامع اجازه مدیریت تغییر و حفظ توسعه مبتنی بر اجتماع محلی را می دهد. ظرفیت سازی اجتماع محلی فرآیند اصلی در توسعه و تقویت اجتماعات محلی است . پژوهش های صورت گرفته توجه کافی به پیامد برنامه ها ی تدوین شده در این سکونتگاه ها نداشته اند. بنابراین بررسی برنامه های تدوین شده و سیاست های اتخاذ شده در این زمینه ، با استفاده از لنز ظرفیت سازی اجتماعات دارای اهمیت است . باید بررسی نمود که طبق این رهیافت تاکنون ارزشیابی در سیاست ها ی سکونتگاه ها ی غیررسمی صورت گرفته است ؟ این سیاست ها چه ویژگی هایی دارند؟ آیا از رهیافت ظرفیت سازی به عنوان یکی از ابزارهای مناسب گره گشایی از سکونتگاه های غیررسم ی استفاده شده است ؟ بر این اساس در این پژوهش پس از مرور ادبیات نظری مربوط به ظرفیت سازی اجتماعات محلی ، سیاست های کنترل سکونتگاه ها ی غیررسمی در ایران مورد بررسی قرار گرفته است و داده های برنامه توانمندسازی و سامانده ی وضعیت سکونتگاه ها ی غیررسم ی تحلیل شده است . در نتیجه در برنامه های توانمندسازی و سامانده ی سکونتگاه ها ی غیررسمی نه تنها مسئله سکونتگاه ها ی غیررسمی به سطحی قابل قبول نرسیده بلکه آمارها حاکی از شیوع و عمیق تر شدن آن در کشور است . عمده مطالعات به دنبال توصیف وضعیت مناطق اسکان غیررسمی بودهاند و مطالعاتی که پیچیدگی مسئله را با توجه به مکانیزمهای تاثیرگذار بسته به زمینه ها و زمانهای مختلف بر مبنای سیاست ها و برنامه های مقابله با سکونتگاه های غیررسمی نشان دهد مغفول مانده است .

کلیدواژه ها:

سکونتگاه های غیررسمی ، توانمندسازی ، ظرفیت سازی ، اجتماعات محلی