نسبت زمان و مکان در فضا از دیدگاه شیخ لاهیجی

تبیین نسبت اجسام در فضا و ابعاد آن و نیز مساله زمان و حدوث و قدم عالم ، محل جدل بسیاری از فلاسفه و متکلمین و حکمای مسلمان و متقدمین بوده و هنوز راه نقد و بررسی بر حقایق این مسائل باز است . هدف از انجام این پژوهش پاسخ به این سوال است که نسبت زمان و مکان در فضا از نظر شیخ لاهیجی چگونه است ؟ از نظر شیخ لاهیجی غایت انسان رسیدن به خداست و این مهم با پیمودن راه ظاهر و راه باطن امکانپذیر است . در طریق ظاهر انسان با بکار گیری استدلال و برهان حقیقت را شناسایی میکند و در طریق باطن با تهذیب نفس و تزکیه باطن به حقیقت می رسد.راه ظاهر همان راه حکما و متکلمان مشاء است و راه باطن مختص عرفا و حکمای اشراق است . از نظر وی ادله متکلمان مبنی بر حدوث زمانی عالم نا تمام است و ادله حکما نیز توان اثبات قدم عالم را ندارد. ابعاد اجسام و مکان را با توجه به نظرات دیگر متکلمین و حکما و فلاسفه به طور دقیق نقد و بررسی می کند.

کلیدواژه ها:

شیخ عبدالرزاق لاهیجی ، ابعاد زمان ، ابعاد مکان