بازشناسی جایگاه آینه کاری در طراحی فضاهای معماری در ادوار ایران نمونه موردی (دوره صفویه )

اثر هنری کاشی آینه یکی از جدیدترین ابتکارات هنر معنوی ایرانی است که با بیان نمادین و شخصیت اسرارآمیز خود، مکاشفات و اندیشه های عرفانی در پوشش ماده و صورت را به مخاطب خود می رساند و آگاهانه و ناخودآگاه آنها را تحت تاثیر قرار می دهد. این هنر زبانی است باطنی برای انتقال مفاهیم شهودی و یادآوری شیوه زندگی موروثی آنها از پیشینیان، چرا که هنر سنتی همواره مبتنی بر نمادها و تمثیل ها بوده و بیانگر روح زمانه خود بوده است . اولین اوج کاشی های آینه کاری در فضاهای معماری ایران، مصادف با آمیختگی تصوف و تشیع در اوایل دوره شاهنشاهی صفوی بود. سلسله صفویه ریشه و نسب صوفیانه داشت و در میان صوفیان زبان باطن ، زبان شریعت و حق است و ابزار آن زبان نماد و نشانه است . به دلیل عدم توجه و عدم توجه به ثبت اسناد خاص، اسرار حاکم بر این نظام، شرایط جدید تاریخی و تحولات عمیق و آشکار در قلمرو تاریخ معاصر، رد یا مغفول مانده است . این پژوهش با هدف تاثیرگذاری اندیشه های عرفانی ایرانی درباره آیینه ، با منابع موجود تاریخی و معاصر و تحلیل آنها به معانی نهفته در این هنر می پردازد و پیوند آن با تصوف و عرفان را از طریق ادبیات عرفانی و روند تاریخی آن آشکار می سازد.

کلیدواژه ها:

هنر آینه کاری ، معماری ایرانی - اسلامی ، صفویه ، اندیشه های عرفانی ، تصوف.