بررسی تاثیر اقلیم بر معماری خانه های سنتی تبریز (نمونه موردی : خانه صرافلار (موزه سفال))

شکل معماری و نوع آن در طول زمان تحت تاثیر عوامل متعددی مانند فرهنگ ، معیشت ، مکان و اقلیم ، دستخوش تغییر بوده است . شرایط اقلیمی نیز به عنوان یکی از عوامل مذکور، در شکل دهی مساکن ایران زمین بسیار موثر بوده است ، به طوریکه شکل معماری بناهای اکثر شهرهای قدیمی کشور گواهی بر همسازی و سازگاری آنها با شرایط اقلیمی منطقه می باشد. شهر تبریز و معماری مساکن آن نیز تا همین اواخر از این قاعده مستثنی نبوده، ولی ساخت و سازه ای جدید گسترده، با وجود تکنولوژی های جدید و رواج معماری وارداتی در این شهر و تجویز نسخه مشابه ساخت و ساز در نقاط مختلف باعث شده تا ملاحظات اقتصادی و سود گرایی و... توجه به برخی از مسایل کلیدی در معماری ، از جمله ملاحظات اقلیمی به دست فراموشی سپرده شود. در این تحقیق ، با توجه به منطقه ی مورد مطالعه که شهر تبریز می باشد، به مطالعه و بررسی شرایط اقلیم سرد و کوهستانی پرداخته ایم . شهر تبریز را می توان از قدیمی ترین شهرهای ایران نام برد که حتی در طول تاریخ و ادوار گذشته این شهر بارها پایتخت ایران شده است . این پژوهش با ماهیت توصیفی خانه ی صرافلار یکی از خانه های سنتی و قدیمی تبریز را مورد تحلیل قرار داده است . یافته هایی پژوهش نشان داد، الگوی به کار رفته در معماری این بنا الگویی اصیل می باشد که در آن، عناصر اصیل معماری ایرانی اعم از: هشتی ، زمستاننشین ، تابستان نشین ، حیاط اندرونی ، حیاط بیرونی و... مشاهده می شود؛ همچنین فضاهای موجود به سه قسمت اصلی ، جانبی و خدماتی تقسیم می شوند. از مهمترین مهارتهای استفاده شده در ساخت بنا، چگونگی جانمایی بنا در سایت پلان است . مصالح مصرفی در فضاها ی خانه ی صرافلار از مصالح بوم آورد منطقه می باشد و همچنین از مصالحی استفاده شده است که با اقلیم منطقه سازگار است .

کلیدواژه ها:

اقلیم ، خانه سنتی ، معماری بومی ، خانه صرافلار ، قاجار